103376

Organy sadownicze - są niezależne, rozstrzyganie sporów prawnych na podstawie przyjętych norm czyli prawa cywilnego, karnego i administracyjnego. Sąd najwyższy, powszednie, administracyjny, wojskowy, postępowanie co najmniej dwuinstancyjne.

Trybunał konstytucyjny: sąd konstytucyjny, sądzi prawo, orzeka o zgodności z konstytucją, postępowanie wszczyna się na wniosek ( prezydent, marszałkowie sejmu i senatu, premier, 50 posłów, 30 senatorów, pierwszy prezes sądu najwyższego, prezes NSA, prokurator generalny, prezes NIK, rzecznik praw obywatelskich), orzeczenia mają moc powszechnie obowiązujących (dla wszystkich) jest ostateczna. W jego kompetencji jest orzekanie o zgodności celów lub zgodności partii politycznych z konstytucja, rozpatrywanie sporów kompetencyjnych centralnych organów państwa. Składa się z 15 sędziów których wybiera sejm, kadencja 9 lat. Prezesa i wiceprezesa powołuje prezydent, sędziowie posiadają immunitet.

Trybunał stanu - sądzi najważniejsze osoby w państwie, odpowiedzialność konstytucyjna, członków wybiera sejm, członkami nie mogą być posłowie ani senatorowie, przewodniczącym jest pierwszy prezes sądu najwyższego, trybunał może poprzestać na stwierdzeniu winy oskarżonego.

NIK - kontroluje działalność finansową, gospodarcza i administracyjno-organizacyjną organów administracji rządowej, kontrola obejmuje legalność, gospodarność, celowość i rzetelność, NIK podlega sejmowi, prezesa powołuje sejm za zgodą senatu, prezes NIK musi być apolityczny.

Rzecznik praw obywatelskich - powoływany jest do wolności człowieka i obywatela, rzecznik powoływany przez sejm za zgoda senatu na 5 lat. Jego praca polega na badaniu czy nie zostały naruszone prawa, jest niezawisły i niezależny, działa na wniosek.

Prokuratura - organ ścigania karnego, ma za zadanie kontrole przestrzegania prawa, prowadzi postępowania przygotowawcze i nadzoruje je, na czele prokurator generalny.

Partie polityczne - grupy celowe które zmierzają do uzyskania władzy w państwie poprzez obsadzenie najważniejszych funkcji państwowych.