2. Kształt artystyczny Balladyny w oczach poety List dedykacyjny do Zygmunta Krasińskiego
- zapowiada poznawczy sceptycyzm i artystyczną oraz historiozoficzną „niekształtność” dramatu
■ dysharmonia świata (sprzeczność między intencją a wynikami czynu)
■ alogiczność wydarzeń (przypadek jako zasada łącząca przyczynę i skutek)
■ lekceważenie historycznej prawdy w konstrukcji przestrzeni scenicznej i czasu akcji
***
■ odsłonięcie konstruktywnej idei Inne wypowiedzi poety
- nawiązuje do Ariosta, Szekspira, starej ballady i folkloru
3. Współcześni o Balladynie Dwa kierunki interpretacji dramatu
- groteskowy kształt dramatu (St Ropelewski)
■ zamiast zgłębić realia historyczne, Słowacki zaludnił dawne czasy fantazjami
■ nie wyjaśnia on wcale starożytnych dziejów Polski
■ dramat to żart, igraszka, zabawka fantazji autora
- utwór zaangażowany ideowo, chcący wyjaśnić historyczne dzieje i tragedie narodu (Z. Krasiński)
■ ujawnia fundamenty charakteru narodowego
■ pyta o ideę rządzącą dziejami Polski
■ obraz postaw ideowo-społ. (Goszczyński)
■ starcie tradycji (Pustelnik, Kirkor, Alina) z historią (Balladyna), która jednak nie może jej pokonać (Norwid)
4. Potomni o Balladynie DRAMAT NARODOWYCH POSTAW
1. Wśród interpretacyjnych alternatyw
Między groteską a historiozofią - obie te interpretacje można z równym powodzeniem udowodnić
Historiozoficzny sens poetyckiego dzieła - tak odczytała utwór np. carska cenzura (mowa Grabca jako satyra na monarchię absolutną)
Balladyna a romantyczna filozofia tradycji
- Słowacki kontynuował zaczęty w Kordianie proces ujawniania narodowej świadomości w chwili przełomu
■ świadomość ta wywodziła się z tradycji, więc odtworzenie początków narodu było warunkiem zrozumienia całości procesu historycznego
■ przeszłość dla romantyka to baśnie, legendy, a dopiero potem lit pisana
■ dawne przekazy odkrywały kształt przyszłym wydarzeń (odczytaiue figuralne jak w przypadku Pisma Świętego)
2