24253

uczcie weselnej jednego ze swoich przyjaciół, bo czymś się zadławił. Pochodizł ze starej, bardzo zacnej arystokracji ateńskiej, od strony ojca od ostatniego króla Aten, od matki od Solona, był znakomicie wykształcony, chodził do szkoły związanej z rozbudowywaniem koncepcji Heraklita, uczył się u filozofa imieniem Kartylos.

Ale jako dojrzały człowiek poddał w wątpliwość koncepcje Heraklita, czego naucyzł się od Sokratesa (że rzeczywistość pojmujemy przez POJĘCIA). Pojęcia są wieczne i niezmienne. Jak więc mogą opisywać rzeczywistość, która jest skończona i zmienna? To sprzeczność! I tak Platon dochodzi do własnej koncepcji ontologicznej - TEORIA IDEI. (ta z ideą i cieniem idei)

Najlepiej ta teorię przedstawił w dialogu Państwo - alegoria jaskini na początku VII księgi.

Uniwersum idei jest światem zhierarchizowanym, są idee wyższe i idee niższe, najwyższą jest dobro. Platon bardzo się wahał, którą umieścić na szczycie, początkowo uważał, żepowinno to być piękno, potem uznał, ze piękno to jeszcze nie wszystko, ze ponad to są wartości etyczne, a pośród nich idea dobra.

UWAGA - po grecku, w najbardziej pierwotnym rozumieniu „agaton" (dobro) w pierwszym, najważniejszym sensie pojawia się traktatach logicznych i oznacza coś, ze względu na co może zaistnieć coś innego, coś warunkującego, warunek możliwości. W związku z tym coś, co umożliwia coś innego musi być doskonalsze i wyższe od tego, co umożliwia itd.

I dlatego agaton, czyli ideę dobra Platon umieszcza na szczycie.

Platon mówi, że te idee muszą być wieczne i niezmienne. Bo takie są pojęcia. Wiec musi istnieć jakiś absolutny, nieruchomy i niezmienny świat, a wiec taki, jakie są pojęcia. Bo musza one odwzorowywać jakiś świat - wiec dochodzi do swojej koncepcji idei. Wiec muszą istnieć jakieś idee, które są BYTAMI REALNYMI. Realne w platońskim sensie czyli NIEZALEŻNE OD UMYSŁU!

Platon zastanawiał się, czy mogą istnieć idee pojęć negatywnych - np. zła, brzydoty itp. Początkowo uważał, ze ich nie ma, ale potem uznał, że skoro istnieje idea dobra, musi istnieć idea zła itd.

Platońska teoria idei nie jest czymś oczywistym, łatwym do zinterpretowania. W tej chwili obowiązują 3 interpretacje!

1.    Idea jako byt metafizyczny - czyli idea pojmowana jako byt realny, nieżelazny od umysłu i naszego myślenia. („Kot absolutny" w którym istnieją wszystkie koty)

2.    Idea jako byt logiczny - wg niej idea kota to pojęcie ogólne

3.    Idea jako plan architektoniczny -plan, który każdy w nas ma w sobie, a nie poza sobą i zgodnie z nim każdy byt się rozwija, istnieje, niszczeje itd. (trochę jak genom!)

Problem relacji idei do zjawisk.