24275

DONATO BRAMANTE.

Donato Bramante (1444 Umbria -1514 Rzym)

Architekt, malarz, od ok. 1479 służył u księcia Ludovica Sforzy, Do ok. 1490 roku pracował w Lombardii dla Lodovico II Moro, od 1503 główny architekt i inżynier papieża Juliusza II, czerpał inspiracje z architektury antycznej i starochrześcijańskiej, a także twórczości m.in. L. B. Albertiego, Filippa Brunelleschiego, Piera della Francesca, Leonarda da Vinci czy Andrea Mantegni, posługiwał się czystymi formami antycznymi, pisał również poezje Do 1499 okres lombardzki (mediolański)

1499-1514 okres rzymski

-    zamek w Urbino (prawdopodobnie)

-    transept kościoła Santa Maria presso San Satiro w Mediolanie 1479 z pozorną absydą - pierwszy przykład perspektywicznego złudzenia, iluzjonizmu w architekturze

-    zamiłowanie do centralnej formy budowli wynikające z zamiłowania do dośrodkowej formy w renesansie (w malarstwie tonda, w architekturze centralne plany)

-    zakrystia kościoła Santa Maria presso San Satiro w Mediolanie ok 1480 - plan ośmioboku utopionego w kwadracie

-    1492-97 budowa prezbiterium i transeptu kościoła Santa Maria delle Grazie w Mediolanie oraz podwórca klasztornego i krużganków - „stile Bramantesco", transept zamknięty półkolami, dookoła kopuły galeria w rodzaju empory otwartej arkadami na zewnątrz - ulubiony motyw Bramantego

-    fasada kościoła NMP w Abbiategrasso 1497 - monumentalność

-    pałac Cancellaria w Rzymie 1486-96, przypisywany Bramantemu , który jednak w Rzymie osiadł dopiero w 1499 ale po 1496 roku pałac mógł być wykańczany; przypisuje mu się dziedziniec arkadowy, ale pewności nie ma

-    1500 projekt podwórzec klasztoru przy kościele Santa Maria della Pace - pierwsz pewna jego budowla w Rzymie

-1500-1502 Tempietto przy San Piętro in Montorio

-    Juliusz II postanawia połączyć Belweder z pałacem watykańskim w jeden kompleks architektoniczny (obiekty oddzielone doliną) - projekt Bramantego, realizację przeszkodziła śmierć artysty, projekt zrealizowany częściowo i w pewnych szczegółach zmieniony

-    Bazylika św. Piotra na Watykanie - nowy centralny plan wg. Bramantego na zlecenie papieża Juliusza II 1505 rok, 1506-1511 sprawna realizacja planu, potem wolniejsza bo Bramante podupada na zdrowiu, od 1514 otrzymuje pomocnika Giuliano da Sangallo, w tym samym roku Bramante umiera i poleca papieżowi Leonowi X Rafaela jako następcę

-    Palazzo di San Biagio w Rzymie