• Przy określonym stężeniu białka zdolność żelowania zależy przede wszystkim od wielkości i kształtu łańcuchów polipeptydowych w strukturze siatki przestrzennej ( białka globularne o masie cząsteczkowej < 23kOa nie tworzą żelu)
• Żele usieciowane wiązaniami kowalencyjnymi (mostki disilfidowe) są stabilne przy ogrzewaniu
• Żele utrzymywane głównie wiązaniami wodorowymi są stabilne w niskiej temperaturze, topnieją przy ogrzewaniu i mogą być odtworzone po oziębieniu
• Dzięki żelowaniu tworzy się pożądana tekstura drobno rozdrobnionych wędlin parzonych oraz galaretek mięsnych i rybnych.
NANOCZĄSTECZKOWE STRUKTURY ŻELU
• Struktura sieci rybackiej, najczęściej żele chemiczne
• Potrójna helisa żelatyny
• Struktury pektyny w obecności jonów wapnia
• Podwójne helisy żelu agaru
• Struktura wysokocząsteczkowego żelu polietylenu
EMULGOWANIE LIPIDÓW
• Białka żywności ułatwiają tworzenie emulsji niemieszających się cieczy i stabilizują powstający układ
• Błona białkowa tworząca się wokół lipidu, mająca ładunek elektryczny, zapobiega flokulacji, tzn. tworzeniu się agregatów kropel i podstojowi, a także koalescencji tzn. łączeniu się kropel lipidów w fazę ciągłą.
• Białka globularne, stabilizowane w wodnym środowisku hydrofilową warstwą powierzchniową mają zdolność emulgowania tylko po rozfałdowaniu cząsteczek
• Stężenie białka w jednocząsteczkowej warstwie na granicy faz wynosi około 0,lmg/m;, stężenie skutecznie stabilizuje emulsje 0,5 - 20 mg/m2
• Duża szybkość tworzenia ochronnej warstwy białkowej - o,5 -5% białka.
• Długie łańcuchy rozwiniętych i wyprostowanych cząsteczek białka jaj stabilizują emulsję przez platanie rozproszonych kuleczek tłuszczu, zapobiegając ich podpływaniu i zlewaniu się. Natomiast typowy emulgator posiadający grupę liofilową i hydrofilową ściśle otacza kuleczki tłuszczu, a grupa hydrofitowa może nadawać ładunek kuleczką tłuszczu, które utrzymują w rozproszeniu dzięki odpychaniu się takich samych ładunków.
TWORZENIE PIANY
• Piana powstaje wskutek zdyspergowania pęcherzyków powietrza w ciągłej fazie ciekłej lub półstałej masie zawierającej białko.
• W pianach występujących w żywności dwa pęcherzyki powietrza są oddzielone od siebie dwiema błonami białkowymi zaadsorbowanymi na granicy faz, rozgraniczonymi cienką warstwą cieczy
• Objętość pęcherzyków powietrza może stanowić nawet 99% ogólnej objętości piany, a ich średnice 10 9- 101 m
• Zawartość białka w różnych spienionych produktach żywnościowych wynosi 0.1 - 10% {lmg/mł)
• Idealne białko tworzące stabilizującą pianę charakteryzuje się niska masą cząsteczkową, dużą hydrofobowością, dobrą rozpuszczalnością, łatwą denaturacją
• Piana może być zniszczona przez lipidy, rozpuszczalniki organiczne takie jak alkohole
TWORZENIE PIANY - BIAŁKO JAJA
• Białko jaja ma zdolność do tworzenia i stabilizacji piany
• W czasie ubijania zwiększa swoją objętość nawet ośmiokrotnie
• Białka zawarte w części białkowej jaja mają zdolność obniżania napięcia powierzchniowego na granicy faz białko jaja - powietrze