25741

•    uważał, że pomimo tego. iż cele człowieka są celami niebieskimi, wykraczającymi poza świat doczesny, to jednak waga spraw cielesnych jest ogromna

•    Bóg uczestniczy w poiządku naturalnym, którego podmiotem jest społeczeństwo

•    nic podzielał pesymistycznej (katastroficznej) wizji świata św. Augustyna (odrzucał jakoby instytucje i konwencje społeczne były z gruntu złe)

•    jego realistyczne poglądy miały zasadniczy (stary) cel - zachować i wzmocnić prymat władzy duchowej nad świecką

•    Tomasz uważał, że pomiędzy prawdami nauki a wiary nie powinno być spizeczności

•    zracjonalizował tradycyjną w Kościele teorię o boskim pochodzeniu władzy państwowej

•    władza państwowa (podobnie jak źródłem powstania społeczności ludzkiej jest ludzka natura) pochodzi tylko pośrednio od Stwórcy

•    Boska jest tylko sama zasada władzy, natomiast każdy konkretny ustrój tworzą ludzie

•    aprobował nierówność społeczną (hierarchia musi istnieć zawsze i wszędzie), jedni ludzie muszą być sługami innych, ponieważ są z natury gorsi

•    podział społeczeństwa zaproponowany przez Tomasza z Akwinu:

1    optimales (połączeni w jedną grupę najwięksi feudałowie zarówno duchowni, jak i świeccy)

2    populus honorabilis (ci, którzy nie są magnatami, ale posiadają majątek, pozwalający żyć z

cudzej pracy)

3    vilis populus (ci. którzy majątku nie posiadają)

•    jednym z podstawowych celów państwa jest utrzymanie pokoju i porządku

•    Tomasz aprobował utrzymanie własności prywatnej

•    na wzór rzymski wyróżniał dwa aspekty stosunku własnościowego:

1    posiadanie (władztwo faktyczne powiązane z zamiarem zachowania rzeczy dla siebie)

2    użytkowanie (władztwo faktyczne, ale pozbawione zamiaru zachowania rzeczy dla siebie)

•    właściciel jego zdaniem powinien przestrzegać nakazów Pisma Św. (połączenie argumentacji arystotelesowskiej z „komunizmem”)

•    Tomasz godził się na osiąganie zysków z handlu, byle ten był społecznic pożyteczny (np. odsetki od kapitału)

•    człowiek jego zdaniem hołubi dwom celom:

1    ziemskim (podleganie władzy świeckiej)

2    boskim (podległość władzy duchowej)

•    podzielał koncepcje Grzegorza VII

•    w kwestii ustroju państwa opowiadał się za monarchią, jednakże miał świadomość jej słabości (np. tyrania definiował możliwości wystąpienia poddanych przeciwko „złemu" władcy)

•    mocno akcentował prymat Kościoła i papieża w państwie

•    opowiadał się „katowską" formą państwa, dzięki której możliwa będzie walka z heretykami (inkwizycja)