25744

•    Hobbes uważał, źc państwo jest absolutnym władcą jednostek (logiczne następstwo umowy społecznej)

•    suweren nie był w umowie społecznej jedną ze stron, z nikim się nie umawiał, otrzymał pełnię władzy w „darze” od ludzi - poddani (umawiające się jednostki) nie mogą zmienić warunków umowy (zrzekli się przecież wolności)

•    Hobbes za niesprawiedliwe uznawał wszelkie próby pozbawienia suwerena władzy (narusza to przecież warunki umowy, a co za tym idzie wszelkie zmiany form rządzenia nic wchodzą w grę)

•    poddani nie mogą negować poczynań suwerena, bowiem źródłem jego władzy jest zgodna wola jednostek i każdy ma swój udział w działaniu suwerena

•    suweren jednak nie może być zależny od społeczeństwa (w państwie nie ma dwóch sił -suwerena i społeczeństwa)

•    władca z nikim nie dzieli suwerenności, jego prawa są niepodzielne (wszelki dyskusje podważające ten pogląd były, zdaniem Hobbesa, jałowe i zbrodnicze), tylko do władcy należy decyzja jakich doktryn uczyć można ludzi

•    tylko suweren może reprezentować swoich poddanych (negacja parlamentaryzmu -reprezentacyjnej formy rządów)

•    władza suwerena rozciąga się również na Kościół i jego urzędników (religia ma pełnić funkcje utylitarne)

•    negował potrzebę istnienia partii politycznych

•    Hobbes argumentował, że absolutyzm jest wyrazem woli ludu i wynika z przesłanek racjonalistycznych (Hobbes konkludował, źc pomimo całej surowości absolutyzm i tak był lepszy od anarchii, jest zaprzeczeniem pierwotnego bezładu)

•    nie twierdził, że absolutyzm powinien ograniczać się wyłącznie do władzy królewskiej, może dotyczyć zgromadzeń lub całego ludu (byłoby to jednak trudne do urzeczywistnienia)

•    aprobował politykę Cromwella, który po ugruntowaniu wojskowej dyktatury nie ukrywał skłonności promonarchicznych

•    Hobbes, jako utylitarysta, widział w absolutyzmie realne korzyści dla jednostek, np.:

1    absolutne państwo ma realizować ład i bezpieczeństwo

2    ma ono być stróżem własności i gwarantem gospodarczego obrotu

3    silne państwo hamuje wszelkiego rodzaju gwałty, zamieszki, wojny domowe, religijne, zapewnia

jednostkom możliwość zaspokojenia elementarnych potrzeb i ambicji

•    władca absolutny, jego zdaniem, nigdy nie będzie tyranem (swoją wiedzę i władze spożytkuje w dobrych celach)

•    twierdził, źc naród winien posłuszeństwo, dobremu władcy (kończy się ono w momencie, w którym władca przestaje być zdolny do realizacji swych podstawowych celów - zapewnienia bezpieczeństwa poddanym)

Dzieło Hobbesa spotkało się z ostrą krytyką i to ze wszystkich możliwych stron. Dopiero z tej krytyki w późniejszym okresie wyłonią się koncepcje zwycięskie, m.in. liberalna doktryna Johna Locke‘a.