W 1818 szlachta czeska utworzyła w Pradze Muzeum Narodowe Czeskie, które stało się ośrodkiem kultury czeskiego życia umysłowego. Nowe pokolenie działaczy i pisarzy czeskich mówiło już wyraźnie o „obudzeniu” się całego narodu czeskiego.
Jak łatwo zauważyć czesi mieli dużą swobodę rozwoju, przez co możemy wywnioskować, że ustrój Austrii zapewniał narodom możliwość rozwoju. Takich możliwości nie można zauważyć na terenie Węgier, gdzie inne narody były dyskryminowane i miały trudności w tworzeniu języka literackiego.
Drugą fazą było postawienie konkretnych postulatów politycznych, dążenie do przebudowy państwa, tak, aby w instytucjach państwowych uzyskać gwarancję ochrony i rozbudowy swojej kultuiy. Przyczynami jej powstania były poglądy niemieckiego filozofa Jana Gotfryda Herdera, mówiącego o odrębności kultur ludowych i narodów, a także o duchu narodów. Oprócz tego duży wpływ miało również odwoływanie się Napoleona Bonaparte do uczuć narodowych jako środka dywersji przeciwko Austrii. Do poglądów zarówno pierwszego jak i drugiego odwoływali się później romantycy.
Można posłużyć się tu przykładem Węgrów, którzy postawili swoje postulaty na sejmie w latach 1825-1827. Żądali wprowadzenia języka madziarskiego jako państwowego, chciano również zmadziaryzować kraj, oraz zlikwidować feudalizm przy równoczesnym utrzymaniu hegemonii Madziarów.
Jako trzecią fazę wyróżniamy okres walki o ukształtowanie ustroju monarchii i okres ujawnienia się konfliktów narodowościowych wewnątrz cesarstwa.
W Austrii Wiosna Ludów przebiegała spokojniej niż na Węgrzech, ponieważ nie dochodziło tam do walk zbrojnych. Po obaleniu w marcu 1848 roku rządów Mettemicha i absolutyzmu wszystkie narody nieniemieckie wysuwały postulaty narodowe domagające się swobody językowej, praw do swoich języków w administracji i sądownictwie i szkolnictwa narodowego.
Wobec planów rodzącego się nacjonalizmu niemieckiego, który chciał włączenia Przedlitawii (bez Galicji i Dalmacji) do scentralizowanej Rzeszy. A także włączenia ziem austriacko-niemieckich, czeskich i słoweńskich Słowianie wystąpili ze sprzeciwem, widmo wielkich Niemiec zajmujących większość Europy doprowadziło do Zjazdu Słoweńskiego w Pradze 2 czerwca 1848 roku. Brali w nim udział wszyscy Słowianie z Austrii, Polacy z Wielkopolski s Serbowie. Obradował on nad przebudową Austrii na państwo związkowe, postulowano równe prawa dla wszystkich narodów. Opracowano „akt unii rakusko (węgiersko)-słowiańskiej, proponowano w niej przekształcenie Cesarstwa Austriackiego „w przyjazny sojusz federacji pod berłem cesarskim”, na zjeździe broniono niezależności
2