2650

2. w zakresie poziomu i natężenia zgonów

- zmiany w poziomie życia ludności (dieta, warunki zdrowotne, mieszkaniowe, pracy, stopień degeneracji środowiska naturalnego, zasięg oddziaływania służby zdrowia -dostępność usług lekarskich o medykamentów) postęp medycyny w zwalczaniu przedwczesnej umieralności Rezultatem działania wszystkich czynników wymiernych i niewymiernych są zmiany w poziomie rodności i umieralności. W analizie tych czynników należy uwzględniać przekroje terytorialne i społeczno - zawodowe ludności.

Małżeństwo (pierwszy składnik ruchu naturalnego)

Zawarcie małżeństwa oznacza w Polsce zawarcie związku między dwiema osobami pici odmiennej pociągającego za sobą pewne wzajemne prawa i obowiązki współmałżonków ustalone w przepisach prawnych i zwyczajach.

Porównywanie natężenia zawieranych związków małżeńskich w przekroju międzynarodowym jest utrudnione z uwagi na różne traktowanie związków małżeńskich wg świeckich i wyznaniowych obrządków oraz różne przepisy prawne.

Dotychczas w Polsce małżeństwa formalne zawiera się małżeństwa w USC gdzie rejestrowane są one w tzw. księgach małżeństw. W praktyce życia codziennego powstają związki noszące wszelkie znamiona małżeństwa i nie rejestrowane w USC Noszą one nazwy związków kohabitacyjnych lub konkubinackich. Nie są one objęte sprawozdawczością bieżącą, która opiera się na księgach małżeństw. Informacje o tych związkach uzyskuje się z powszechnych spisów ludności, w których rejestruje się stan faktyczny, a nie formalny. Rozwód oznacza rozwiązanie związku małżeńskiego przez odpowiedni sąd w formie przypisanej prawem. W polskiej praktyce informacje o rozwodach podawane są w następujących ujęciach:

-    rozwody wg wieku małżonków w momencie zawarcia małżeństwa

-    rozwody wg wieku małżonków w momencie rozpoczęcia oddzielnego zamieszkiwania

rozwiedzeni wg okresu wspólnego zamieszkiwania oraz wieku w momencie rozpoczęcia wspólnego zamieszkiwania

Miary opisujące natężenie małżeństw i rozwodów:

1. częstość zawierania związków małżeńskich jest oceniana na podstawie ogólnego współczynnika zawierania małżeństw

Mi - ogólna liczba małżeństw zawartych w okresie t

" L

L - liczba ludności w połowie badanego okresu lub średnia liczba ludności w badanym okresie C - stała równa 100 lub 1000

Wartość poznawcza tego współczynnika jest ograniczona ponieważ na jego poziom istotny wpływ mają zmiany w strukturze ludności wg wieku np.: silny wzrost liczby dzieci

2. dla zwiększenia porównywalności oblicza się współczynniki zawierania małżeństw w stosunku do liczby ludności uprawnionej do zawierania związków małżeńskich

Natężenie rozwodów opisywane jest za pomocą współczynników rozwodów:

2