26516

i im bardziej prawo zbliżone jest do sprawiedliwości tym bardziej jest dobre.

*    słuszność - powstała w myśli filozoficznej Arystotelesa - praktyczna realizacja prawa (które jest formułą oderwaną i ogólną) może być niezgodna z poczuciem słuszności -* zasada ta nakazuje łagodzić, albo nawet odstąpić od prawa, tam gdzie jego wykonanie byłoby krzywdzące. Idea ta tak koryguje jak i uzupełnia prawo stanowione.

*    rządy prawa - pełne podporządkowanie się obywateli normom prawnym przez nich samych ustanowionym I przez nich respektowanym, związane z poczuciem legalizmu (uznanie za źródła prawa akty prawodawcze)

-    wyodrębnienie ze społeczeństwa obywatela i określenia jego pozycji prawnej -* powstanie takich pojęć jak: równość wobec prawa, równy dpstęp do fMnkcji publicznych, wolność słowa, swoboda dyskusji politycznych i inne. -» zalążek późniejszego podziału na prawo publiczne i prywatne.

-    Nowy etap -» utrata niepodległości po wchłonięciu ich przez imperium Aleksandra Wielkiego. Na terenie imperium powstały wielkie monarchie zwane hellenistycznymi -» prawa hellenistycznych - to nie określony system prawa, ale pewien krąg kultury prawnej (jako synteza tradycji greckiej i ludów orientalnych - prawo perskie czy egipskie).

*    stoicyzm -* system filozoficzny wyrosły z przemieszania tradycji kulturowych, etnicznych i religijnych, tworzący wartości w oparciu o uznanie istnienia prawa natury (zbiór zgodnych z naturą wszechrzeczy nakazów Rozumu, jednakowy dla wszystkich i wszystkiego). Zainteresowanie jednostką (indywidualizm) -» zmiana prymatu z interesu ogółu nad interesem jednostki na równorzędność dobra jednostki i ogółu.

*    zmiana charakteru źródeł prawa - zmiana prymatu prawa stanowionego na prymat prawa zwyczajowego.

Ustrój polityczny

-    królestwo - od 753 r. p.n.e. do 509 r. p.n.e.

-    republika - od 509 r. p.n.e. do 27 r. p.n.e.

*    wczesna - do IV w p.n.e.

*    późna - od IV w p.n.e.

-    pryncypat - od 27 r. p.n.e. do 283/3 r. n.e. (reformy Dioklecjana)

-    dominat - od 283/4 r n.e. do 476 r n.e.

Rozwój prawa

-    prawo archaiczne - od 753 r p.n.e. do połowy III w p.n.e. (do pierwszej wojny punickiej w 264 r. p.n.e.)

-    prawo przedklasyczne - od 2-giej połowy III w. p.n.e. do końca republiki

-    prawo klasyczne - od początków pryncypatu do objęcia władzy przez cesarza Dioklecjana (koniec dynastii Sewerów)

-    prawo poklasyczne - od Dioklecjana do 476 r n.e.

prawo justyniańskie - 527-565 r. n.e.

Rozwój Państwa	Rozwój Prawa	Zwycza ]	Ustaw a	Plebiscy t	Senatu s Consul ta	Prawo Pretorski e	Respons a Prudenti um	Konstytuc je Cesarskie
Królestw o	archaiczne	X	X	X		X
Republik a	przedklasyc zne	X	X	X		X
Pryncypa t	klasyczne	X			X		X	X