26542

Fiducia cum amico contracta - prymitywna forma użyczenia

-    powiernicze przeniesienie własności

-    oddanie rzeczy w bezpłatne użytkowanie przyjacielowi, który stawał się właścicielem

-    zobowiązanie gasło po upływie ustalonego terminu lub osiągnięcia zamierzonego celu

-    tylko między obywatelami rzymskimi

-    dotyczyła przede wszystkim res mancipi

-    uciążliwa, wymagana podwójne mancipatio albo in iure cessio,

powierzający tracił prawne środki ochrony własności, fiducia była chroniona tylko przez osobne actio in personam

-    prawo poklasyczne - zanika

-    Justynian - usuwa ją

Commodatuni

-    zobowiązanie dwustronne niezupełne, bonae fidei

-    bezpłatne korzystanie z cudzych rzeczy, w zakresie ustalonym przez strony,

bez prawa pobierania pożytków

-    przedmiotem mogły być rzeczy niezużywalne, najczęściej ruchomości

-    Komodant - wierzyciel oddający rzecz

-    pozostawał posiadaczem

-    nie odnosił korzyści z kontraktu, odpowiadał tylko za dolus (później też za culpa lata) np. gdy złośliwie użyczył zwierzęcia niebezpiecznego dla otoczenia ©

-    nie mógł domagać się przedterminowego zwrotu rzeczy

-    Komodatariusz - dłużnik przyjmujący rzecz

-    stawał się tylko dzierżycielem

-    ciążyła na nim custodia

-    jeśli używał rzecz niezgodnie z umową lub jej przeznaczeniem,

odpowiadał za delikt furtum usus (kradzież używania), np. reprezentacyjnego wierzchowca zaprzągł do pługa

-    ponosił koszty utrzymania rzeczy,

mógł co najwyżej ubiegać się o zwrot kosztów nadzwyczajnych, np. leczenia niewolnika

-    ochrona procesowa

-    actio commodati - powództwo o zwrot rzeczy użyczonej albo jej wartości

-    contrarium commodati iudicium powództwo o roszczenia komodatariusza,

zabezpieczone przez retentio

(prawo do zatrzymania rzeczy do czasu uregulowania należności)

-    funkcja - bezpłatna pomoc pomiędzy osobami bliskimi

Precarium - bezpłatne użytkowanie cudzej rzeczy z obowiązkiem zwrotu w każdej chwili

-    jeśli prekarzysta ociąga się ze zwrotem,

wierzyciel może nawet zastosować pomoc własną w celu odebrania rzeczy

-    uelastyczniało inne kontrakty, przyczyniając się do lepszej eksploatacji środków produkcji,

np. przy sprzedaży wcześniejsze oddanie w precarium

umożliwiało kupującemu użytkowanie rzeczy nabytej, zanim zostały spełnione wszystkie warunki kontraktu

$ 130. Przechowanie - dcpositum

Fiducia cum amico contracta - była również prymitywną formą przechowania - stosowana w interesie oddającego,