26775

2

Materiałoznawstwo - materiały konstrukcyjne niemetalowe - tworzywa sztuczne • przetwórstwo

wymienić : teflon, żywice fenolow-formaldehydowe, poliamidy, kopolimer acetalowy czy modyfikowany poliester.

-    sprężyny: najczęściej z żywicy epoksydowej wzmocnionej włóknem szklanym, laminatu epoksydowo-szklanego, poliacetali wzmacnianych w razie konieczności włóknem szklanym.

-    prowadnice maszyn: tworzywa muszą się charakteryzować odpornością na ścieranie, zastosawanie mają np. teflon z brązem, fluoroplasty z napełniaczem papierowym lub bawełnianym

-    koła zębate: laminaty fenolowo-formaldehydowe z napelniaczami, poliamidy wzmacniane włóknami, żywice epoksydowe, PCW, poliestyren.

-    powlekanie blach: najczęściej stosuje się zmiękczony PCW w postaci folii.

-    osłony maszyn i urządzeń: min.: PCW, laminaty poliestrowe, polietylen, termopolimer ABS formowany metodą próżniową, pleksiglas.

-    elementy wykonane z gumy: podkładki amortyzujące, uszczelki, paski klinowe i zębate, węże, taśmy transporterów, laminowanie metalu.

guma twarda: uszczelki, zawory

guma spieniona: filtry

guma gąbczasta: elementy tłumiące drgania

3.    Nowe rodzaje tworzyw sztucznych:

a.    polimery przewodzące:    zwane syntetycznymi metalami. Należą tutaj poliacetylen,

poi i para fenylen, polipirol, politiofen. Oprócz przewodnictwa elektrycznego charakteryzują się przezroczystością, anizotropowością przewodnictwa, możliwością zmiany własności mechanicznych w dużych granicach, elektroluminescencją lub półprzewodnictwem.

b.    biomateriały: w medycynie znalazły zastosowanie min.: silikon, teflon, pleksiglas, poliamidy, polietylen, a w dentystyce: polimery akrylowe i kopolimery, pleksiglas (protetyka).

c.    wysokogatunkowe tworzywa termoplastyczne: polieteroeteroketok (PEEK), polisiarczek fenylenu (PPS), polifluorek winylidenu (PVDF), polieteroimid (PEI). Charakteryzują się znakomitymi własnościami mechanicznymi, cieplnymi i elektrycznymi.

d.    modyfikowany biodegradalny polietylen: polimerem bionolle - biały, krystaliczny polimer ulegający całkowitej biodegradacji, w kompoście i glebie od 6 do 24 tygodni a w osadzie czynnym od 8 do 10 tygodni. Charakteryzuje się dużą wytrzymałością, niską temperaturą topnienia, jest termoplastyczny, i ma mały ciężar cząsteczkowy

4.    Utylizacja tworzyw sztucznych:

-    recykling,

-    spalanie,

-    biodegradacja,

-    materiały kompozytowe.

O szybkości i stopniu degradacji polimeru decyduje liczba merów, ich rodzaj, sposób usieciowania i połączenia. Biodegradacja polega na wykorzystaniu polimeru jako źródło energii i węgla dla organizmów typu grzyby i bakterie. Rozkład jest spowodowany enzymami wydzielanymi przez te organizmy. Degradacja rozpoczyna się od korka długich łańcuchów i dlatego może trwać kilkaset lat. Ulegają one również rozkładowi pod wpływem światła (promieniowanie UV) oraz substancji chemicznych. Proces biodegradacji Modyfikacja polega na wkomponowaniu w łańcuchy polimeru innego polimeru co powoduje w efekcie końcowym biodegradację łańcucha w kilku punktach naraz.

Jan Wrona