26779

2

-    nierdzewne, charakteiyzujące się odpornością na działanie wód naturalnych, czynników atmosferycznych, paty wodnej, roztworów alkalicznych i rozcieńczonych kwasów organicznych.

-    kwasoodpome, odporne na działanie kwasów organicznych i większości nieorganicznych z wyjątkiem HC1 i H2SO+

Odporność tych stali na korozję zależy głównie od icli składu chemicznego, struktury i stanu

powierzchni. Podstawowym pierwiastkiem stali odpornych na korozję jest chrom oraz nikiel.

Węgiel na ogół powoduje zmniejszenie odporności na korozję. Ze względu na skład

chemiczny można je podzielić na:

a. stale cliromowe, które w zależności od ilości chromu można podzielić na trzy grupy:

-    o zawartości chromu 124-14% z których wykonuje się min. przedmioty codziennego użytku, łopatki turbin parowych, części maszyn, narzędzia chirurgiczne, noże, brzytwy, łożyska. Obróbka cieplna polega na hartowaniu z odpuszczaniem w celu uzyskania korzystnych własności mechanicznych,

-    o zawartości chromu 164-18% stosowane na naczynia kuchenne, w przemyśle spożywczym i samochodowym,

-    o zawartości chromu 254-28% o ograniczonym zastosowaniu

a.    chromowo-niklowe o zawartości chromu 184-25% oraz niklu 84-20%, gdzie szczególnie odporna na korozję jest stal typu 18/8 (nie działa na nią kwas azotowy, stężony kwas siarkowy, fosforowy). Mają one dobre własności mechaniczne i technologiczne, są plastyczne i dobrze spawalne. Wadą jest skłonność do korozji międzykrystalicznej, którą można zmniejszyć min. poprzez dodanie np. tytanu i niobu.

b.    chromowo-niklowo-manganowe o obniżonej zawartości niklu, stosowane w przemyśle mleczarskim, na przedmioty gospodarstwa domowego i architekturze.

Oznaczenia :

H-chrom, N-nikiel, Nb-niob, M-molibden, G-mangan, Cu-miedź, T-tytan, J-aluminium 2. Stale do pracy:

w podwyższonej temperaturze,

Są to stale stopowe przeznaczone do pracy w temperaturach 204-600°C, głównie w energetyce na walczaki kotłów parowych, rury kotłowe i przegrzewaczowe, do turbin parowych, wodnych, gazowych, zbiorników ciśnieniowych i w przemyśle chemicznym i jądrowym. Ze względu na szczególne warunki pracy muszą się charakteryzować dobrymi własnościami wytrzymałościowymi i ciągłiwością w całym zakresie pracy. Do najważniejszych czynników decydujących o zastosowaniu należą oprócz temperatury pracy, wymagane własności w warunkach pracy oraz rodzaj środowiska. Do zasadniczych pierwiastków stopowych w tych stalach należą chrom, molibden i wanad. Ich obróbka cieplna polega na normalizowaniu, normalizowaniu i odprężaniu lub na ulepszaniu cieplnym.

— żaroodporne i żarowytrzymałe:

Są to stale, które w wysokich temperaturach pracy (powyżej 550°C) odznaczają się dobrymi własnościami mechanicznymi (żarowytrzymałość) i dużą odpornością na korozyjne działanie gazów spalinowych (żaroodporność). Są to zasadniczo stale chromowo-nikłowe o dużej zawartości chromu i niklu stosowane na armaturę piecową, urządzenia energetyczne, silniki odrzutowe. Podstawowym pierwiastkiem zwiększającym żaroodporność jest chrom (nawet do 1200°C) i nikiel, a zwiększające żarowytrzymałość to Mo, W, V, Co, Ti, Cr i Si. Ze względu na zapewnienie dobrej spawalności zawartość węgla nie przekracza około 0,2%.