Obraz3 (13)

nUiwykia korzystnymi wio Aa iwo A o la mi, zwłaszcza dużą odpornością na działania chemikaliów, wybitnymi wla«oiwo<ciami oloktroizolaoyjnymi, małą gęstością 1 zupełną nieszkodliwością fizjologiczną.< Stosowany jest do produkcji folii i opakowań (w tym artykułów.spożywczych) przedmiotów gospodarstwa domowego, artykułów, galanteryjnych -i .wyrobów technicznych (rury,J uszczelki, izolacja elektryczna]. Wyróżnia sią dwie podstawowa handlowe odmiany polietylenu (tab. 63)i

......    ¹ Tabela 63

Podstawowe właściwości polietylenu o malej i dużej gęstości

Wlaśclwośó	Rodzaj polietylenu
	o malej gęstości wysokociśnieniowy miękki .	o duiel gęstości niskociśnieniowy twardy
Hasa oząatoczkowa	10 tys. ł 30 tyo.	50 tys. ♦ 200 tya. * 1000 tys.
Budowa makrooząs-	liniowa z licznymi	liniowa bez sŁadowania i
teczki Przybliżony sto-	rozgałęzieniami	rozgałęziać
pion krystelicz-nośoi (%)	55-65	65-85
Gęstość (g/cm^3)	0,915-0,925	0,945-0,965
Temperatura topn. ( C|	100-120	120-130
Wytrzymałość
na rozerwanie (kG/em^2)	90-140	210-230

- polietylen o malej gąatości... (miękki) produkowany metodą wysokociśnieniową (150-300 NPa) przez polisteryzację etylenu prowadzoną w temp. 200^łC, w obecności tlenu jako inicjatora.

-' polietylen o dułoj gęstości (twardy) produkowany metodą nlekociśnleniową (pod olinieniem atmosferycznym) przez polimeryzację etylenu w temp. 6O-0O°C, w środowisku obojętnego rozpuezczelnlka węglowodorowego, katalizowaną Al (C_aH_B)_a • TiCI*-

/ Polietylen niskociśnieniowy, o lepesych właściwościach mechanicznych i większej odporności chemicznej, stosowany jest głownie do produkcji 'artykułów technicznych. Polietylen wysokociśnieniowy, charakteryzujący | eię bardzo mąlą zawartością zanieczyszczeń, me doskonałe właściwości elektroizolacyjne, e dzięki większej miękkości i giętkości nadaje się szczególnie do wyrobu folii, opakowań 1 przedmiotów gospodarstwa domowa-go.

w technice oprócz polietylenu stałego wykorzystuje eię równiet polimery etylenu o małej mesie cząsteczkowej. Polimer ó M_cz ok. 400 ma postać gęstej cieczy i stosowany jest jako olej*lub składnik olejów smarowych, natomiast polimer o H_cz ok. 2000-3000 stanowi jedną z odmień syntetycznego wosku.

W przemyśle oprócz polimeryzacji etylenu przeprowadza elf równiet oligomoryzscję etylenu wobec katalizatora At(c_aH,), w'celu otrzymanie a-olefln c«-c_ao (a-oleflny zawierają podwójne wiązanie przy pierwszym atonio węgla), spośród produktów tego procesu oleflny C_a-c_to śtanowią substraty w procesie okeo, e oleflny C_ia-C_t* wykorzystuje sią do alkilowania bsnzsnu w calu otrzymania półproduktu do syntazy Środków powierzchniowo czynnych.

Halogsnopochodns atylenu

Produktem chlorowania etylenu chlorem u ciśnieniom 0,5 MPa jest¹1,2-dlchlorośtani

PeCI-

CHa?CHa ♦ Cl _a

temp.

40-70°C,

pod

CH_aCl-CH_aCi

&U--1H0 kJ/mol

Ten sam produkt powstaje równiet w nsatępująoaj reakcjit

CuCl_a

CH_a=CH_a *    2 MC) •

ŚH«*-2ś9 kJ/mol

•a-* CHaCI-CHaCI • MaO

przebiegającej "w * fazie jfżówaj 7 w temp. 220-240°C, pod ciśnieniem 0,2-0,4 HPa, w obecności powietrza.

1,2-dićhloroetan jest bezbarwną, trudno palną ciaczą o temp. wrz. 84°C. Dobrza rozpuszcza'olaJa i tłuszcze, asfalty. Żywica, bliusy i kauczuki. Stanowi półprodukt do otrzymywania etylenodiaminy i trichloroety-lenu. Największe jego ilości przeznacza eię jednak do przerobu na chlorek winylui__

AH-*/l kJ/mol

CHaCI-CHaCI -gĘ Beekcje przebiega w temp. 500-600°C, pod ciśnieniem 3 HPa.

Chlorek winylu Q«a=CHCI jest łatwo palnym gazom o tamp. wrz. -14tS. Stanowi monosMr do wytwarzania polichlorku winylu - jednego i najweiniejszych polimerów (światowa produkcja w 1986 r. przekroczyła 18 min-1)i—Polichlorek winylu- (PCW) jest tworzywem termoplastycznym produkowanym w kilku odmianeehl.    -

/“ST-JPCH twardy (niapłastyfikowany), tsw. w i n i d u r, etoeuje eię da wyrobu płyt,.rur, profili i armatury chemicznej,

/    - PCW miękki (plaetyfikoweny ftałanam dioktyiowym), o stosunkowo

v niewielkiej wytrzymałości mechanicznej i bardzo dutym wydłużenia przy , zerwaniu, stosuje się do wyrobu folii, tkanin powlekanych, wykładzin podłogowych, węży, izolacji przewodów elektrycznych 1 obuwie. _v Kolejna chloropochodaa etylenu powetuje przez Jego chlurowudoroweeie w temp. 30-90°C, pod ciśnieniem 0,3-0,5 HPa, w obecności katalizatora Friedla-Craften:

AICI,

CHjmCH, • MCI -• CHa-CH^I •

CH_a=CHCI

HCI

Chlorek etylu C_aH_sCI jest palnym gazem o zapachu eteru, o temp. wrz. Ł2,’S°C.‘*SCaAówr'ctynnik~atylujący (np. produkcja etylocelulozy), rospo-

>24