26900

•    Przechowywanie szczepionek z wirusem żywym stwarza pewne trudności, istnieje konieczność stosowania niskich temperatur (w skrajnych przypadkach przechowywanie i transport w kontenerach z ciekłym azotem). Niekiedy można stosować liofilizację (odwodnienie w próżni).

Wirusy szczepionkowe uzyskiwano przez selekcję szczepów słabo chorobotwórczych występujących naturalnie lub przez celową modyfikację w podłożach. Ta ostatnia metoda polega na pasażowaniu wirusa w celu selekcji mutantów najlepiej przystosowanych do warunków in vitro.

Obecne wirusy szczepionkowe uzyskiwane są inaczej, np. przez rekombinacje genetyczne oraz delecję (usuwanie genów) odpowiedzialnych za zjadliwość.

W ostatnich latach uzyskiwano znaczny postęp w produkcji szczepionek, stosując metody biologii molekularnej, np. wszczepiając geny kodujące swoiste białka wirusowe w różne nośniki, tzw. wektory.

Wektorami mogą być bakterie, grzyby i żywe komórki. Istotą tego rodzaju biopreparatów jest włączenie do genomu wektora genów z drobnoustroju chorobotwórczego, które zaczynają kodować w nim antygeny ochronne przeciw chorobie wywołanej przez drobnoustrój, z którego pochodzą.

Pierwszą szczepionką uzyskaną drogą rekombinacji DNA jest szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby B (1986r.)

Coraz częściej jako wektory używane są komórki ssaków, jako bardziej wydajne od bakterii czy grzybów.

W przypadku niektórych wirusów istnieje konieczność syntezy genu w laboratorium. Ma to miejsce z wirusem pryszczycy. Wirus pryszczycy zawiera RNA w genomie tak, że w początkowym etapie wytworzono komplementarne DNA (cDNA) i wmontowano je do bakterii. Na wzorcu cDNA powstaje mRNA, kierujące syntezą swoistych białek wirusowych.

Białka identyczne do tych tworzących determinanty antygenowe wirusa (epitopy) można uzyskać także na drodze syntezy.

Niektóre syntetyczne białka nie mają jednak właściwości stymulowania przeciwciał zobojętniających.

Szczepionki syntetyczne są bardziej skuteczne i działają silniej jako bodziec, gdy łączy się białka dwu epitopów.

Produkcja glikoprotein wirusowych w zmienionych komórkach linii stałej - główne etapy uzyskiwania szczepionki rekombinowanej:

•    Identyfikacja epitopów odpowiedzialnych za produkcję przeciwciał zobojętniających

•    Wycięcie genu kodującego te białka