1. Zasada dwupoziomowości
System bankowy w gospodarce rynkowej opiera się na zasadzie dwupoziomowości. Polega ona na tym, że na jednym poziomie jest Bank Centralny, na drugim jest sieć banków handlowych.
Bank Centralny
**************iłi**************
W gospodarce centralnie planowanej funkcjonuje model monobaku.
2. Funkcje banku centralnego
- funkcja emisyjna (wyłączność emisji banknotów)
- bank centralny jest bankiem państwa, tzn: prowadzi rachunki instytucji państwowych oraz jest instytucją kredytującą
- bank centralny jest bankiem banków, tzn - prowadzi rachunki banków; banki handlowe mogą zwrócić się o kredyt do banku centralnego.
Rodzaje kredytów dla banków;
1. Redyskontowy (z powtórnym redyskontem weksla) - 24%
2. Lombardowy (kredyt pod papiery wartościowe - 27%)
3. Refinansowy (w rachunku otwartym)
Podstawowym celem działania banku centralnego jest regulowanie
podaży pieniądza.
Narzędzia oddziaływania Banku Centralnego;
1. Polityka stóp procentowych
2. Rezerwy obowiązkowe
3. Polityka otwartego rynku
4. Limity kredytowe.
Rodzaje banków handlowych:
1. Banki uniwersalne (działają na rynku detalicznym i kwitowym)
2. Banki specjalistyczne (np. B.O.Śr.)
3. Banki inwestycyjne (zajmują się finansowaniem długoterminowych przedsięwzięć inwestycyjnych) Zyskuje pieniądze poprzez: emisję obligacji, listy zastawne. Tworzą konsorcja, wykupują upadające przedsiębiorstwa.
4. Banki i Kasy oszczędnościowe (nastawiają się na obsługę detaliczną) np. PKO