27529

Ilościowe i jakościowe czynniki wzrostu, relacje między nimi

Podstawowe współzależności przyczyniające się do wzrostu, rozwoju gospodarczego to czynniki wzrostu:

a)    ilościowe:

-    praca (siła robocza),

-    narzędzia pracy (majątek, środki trwale),

-    zasoby naturalne

b)    jakościowe:

-    wydajność pracy,

-    produktywność,

-    efektywność wykorzystania zasobów naturalnych,

c)    systemowe określające relacje między ilościowymi, a jakościowymi czynnikami wynikające z ustrojów gospodarczych:

-    kwalifikacje, postawy ludzkie.

-    technika.

-    struktura produkcji.

Czynnikiem podstawowym, naturalnym jest praca rozumiana jako siła robocza. Mierniki nakładu obrazują nakłady zużytej pracy na jednostkę produkcji - pracochłonność Z/D w gospodarce centralnie zarządzanej jest to czynnik ilościowy

Miernikiem efektu pracy jest odwrotność pracochłonności i nazywa się wydajnością pracy D/Z w gospodarce rynkowej. Innym czynnikiem kapitału, rzeczowym są narzędzia. Zużycie narzędzi na jednostkę dochodu nazywamy kapitalochlonnością, majątkoclilonnością I/D. Miernikiem efektu jest odwrotność D/I nazywana produktywnością jednostki nakładu, kapitału, majątku zainwestowanego w procesie inwestycyjnym - czynnik jakościowy.

Zasoby naturalne: surowce, ziemia, woda, las, powietrze. Miernik chłonności tych zasobów w produkcji surowców to surowcochlonność S/D - ile trzeba surowców na wyprodukowane jednostki dochodu - czynnik ilościowy.

D/S - efektywność wykorzystania zasobów naturalnych - czynnik jakościowy.