Stanowi perspektywę badań religii w ramach makrosocjologicznycli orientacji metodologiczno -teoretycznych. Nawiązują do niej liczni badacze na całym świecie. Pierwotnie na wiele lat przed Parsoncem koncepcja ta pojawiła się w wersji funkcjonalistycznej. A.R. Radclife - Brown, który po terenowych badaniach sformułował zasadę wg, której iytuał religijny................................
Koncepcja deprywatyzacji religii (Casanova)
Pojęcie sekularyzacji rozpatruje się na 3. niezależnych i rozłącznych poziomach:
1. Odejście firmy świeckiej od instytucji i norm religijnych
2. Spadek wierzeń i praktyk religijnych
3. Marginalizacja religii do sfery prywatnej
Argumenty na potwierdzenie tezy o publicznej roli religii we współczesnym świecie:
• I stadium analityczne dotyczy sytuacji Hiszpanii, odchodzącej od kościoła państwowego do deinstytucjonalizacji religii
• II stadium - opis sytuacji w Polsce, od kościoła narodowego do społeczeństwa obywatelskiego
• III stadium poświęcone sytuacji Brazylii, którą można by określić - od kościoła oligarciiicznego do kościoła ludowego
• IV stadium omawia fragment rzeczywistości amerykańskiej, a mianowicie ewangeliczny protestantyzm, w którego ramach ostatnio dokonuje się przejście od względnego liberalizmu (religijność typu obywatelskiego) do fundamentalizmu.
• V stadium - amerykańscy katolicy, wśród których religijność dostrzega przejście od sfery prywatnej do publicznej, współczesny katolicyzm w USA ma wymiar bardziej społeczny, publiczny niż prywatny.
J.M. Yinger
• Badania nad religią powinny uwzględniać zagadnienia społeczne.
• Inki użyj na i funkcjonalistyczne definicja religii.
• Religię należy definiować nie w kategoriach tego czym jest, ale raczej tego co czyni.
Teza: rozwój nauki i nowych technologii pozwoli kiedyś przezwyciężyć cierpienie i zło, a także przekonanie o zasadniczej wartości idei kapitalizmu, pozwalają przyjąć, że nauka, nowe technologie, kapitalizm nabierają cech religii. Teza ta stałą się impulsem do studiów tzw. niewidzialnej religii oraz zagadnienia sekulaiyzacji.
Wkład do socjologii religii - jego model grupy, który wskazuje na różnice między kościołem a sektą, 3 zmienne:
1. Stopień ekskluzywności bądź otwarcia grupy co do przyjmowania nowych członków.
2. Stopień w jakim grupa przyjmuje lub odrzuca świeckie wartości i struktury społeczne.
3. Poziom integrowania się grupy ze strukturami pastwa.................
B. R. Wilson
• Procesy sekularyzacji w społeczeństwie angielskim i w innych wysoko rozwiniętych społeczeństwach Europy zachodniej, struktury sekt i kościołów, studia nad tworzeniem się sekt