27758

rozszerzania unii europejskiej miałby nie tylko wymiar ekonomiczny i polityczny, ale także kulturowy. Cywilizacja to pojecie szersze niż naród, zatem budowanie tożsamości europejskiej nie musie odbywać się kosztem tożsamości narodowej. Ważne są, bowiem doświadczenia i zdobycze kulturowe każdego narodu.

Koncepcja cywilizacji pozostaje w sprzeczności z koncepcja globalizacji. W tym przypadku uważa się globalizację za proces powierzchowny. Globalizacja oznacza istotne zwiększenie ilości i intensywności powiązań między różnymi częściami świata będące efektem przenikania się różnych kultur i łączenia środków komunikacji masowej. Rezultatem tego procesu są przeobrażenia świadomości społecznej, rosnące poczucie wzajemnego uzależnienia pomiędzy mieszkańcami różnych części świata. Świat zaczyna przypominać globalną wioskę, w której mieszkańcy cały czas są świadomi istnienia i działań sąsiadów.

Najważniejszym wymiarem globalizacji jest rozwój międzynarodowej gospodarki, której podstawowymi czynnikami są: światowy system walutowy, rozwój struktur integracji gospodarczej, wzrost ponadnarodowych korporacji, rozwój organizacji współtworzących światowy ład gospodarczy. Wzrost międzynarodowych więzi ekonomicznych sprawia, że praktycznie żaden kraj nie może w pełni suwerennie kierować własną gospodarką. Globalizacja gospodarki nie jest zjawiskiem nowym. Jej przejawy można było zaobserwować już w gospodarce XIX-wiecznej. Przed rokiem 1913 udział eksportu w światowym PKB wynosił 12% i dopiero po 1973 roku przekroczył tę wielkość. Przepływy kapitałów i wymiana walut odbywały się bez przeszkód, wyższe były jedynie cła. Łatwy był też przepływ ludzi, gdyż paszportów na ogół nie potrzebowano. Po cofnięciu się tego procesu w okresie międzywojennym i w początkowym okresie po zakończeniu II wojny światowej, przyśpieszenie nastąpiło w latach 80., a katalizatorem był wyraźny postęp w liberalizacji handlu i przepływów kapitałowych.

Kolejne przyśpieszenie nastąpiło po 1989 roku wraz ze zjednoczeniem Niemiec, rozpadem Związku Radzieckiego i urynkowieniem gospodarek krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Globalizacja gospodarki może, z jednej strony, dawać szanse związane z większą otwartością gospodarek, wyrównywaniem różnic rozwojowych, z drugiej - czyni narodowe gospodarki i przedsiębiorstwa podatnymi na załamania na rynkach światowych. Zrozumienie wszystkich aspektów globalizacji jest konieczne, ponieważ jest ona nieuchronna. Amerykański ekonomista i politolog, Francis Fukuyama, uważa, że globalizacja jest nieuclironna, z co najmniej dwóch powodów.

Pierwszym jest jej efektywność.

Drugim jest rozwój technologii informacji, który powoduje szybkie rozprzestrzenianie się wszelkich trendów i tym samym niemożność wyizolowania się od reszty świata. Ponieważ wszystko wskazuje na to, że procesy globalizacyjne nie tylko nie ulegną zahamowaniu, ale będą narastać, planując strategię przedsiębiorstwa, należy uwzględnić icłi oddziaływanie. Procesy globalizacji nie zmieniają w istotny sposób mentalności, nie przyczyniają się do zaniku różnic międzykulturowych. Masowość i zmienność kontaktów sprawia, że nie przyswajamy i nie poznajemy wartości innych cywilizacji. Jedynie upewniamy się w ten sposób o odrębności tej cywilizacji, w której żyjemy.

2