Środowisko a typ kontaktu:
Obserwowane reakcje w odpowiedzi na pytania pacjentów i osób na uniwersytecie:
Reakcja |
Szpital |
Uczelnia | |
• |
Idzie dalej, odwraca wzrok |
71% |
0% |
• |
Krótki kontakt wzrokowy |
23% |
0% |
• |
Zatrzymuj się, kilka słów |
2% |
0% |
• |
Zatrzymuje się, rozmawia |
4% |
100% |
Co obniża trafność percepcji?
• Kłopoty z samym sobą (Jarymowicz, 1980r.)
• Silne emocje, przywiązanie do „swoich": kibice zniekształcają obraz gry swojej i obcej drużyny (Hastorf, Cantril, 1978r.)
• Bliska znajomość obniża trafność percepcji (Newcomb: badania studentów mieszkających w tym samym domu); wzrost trafności percepcji przez pierwsze 3 tygodnie, po 15 tygodniach -spadek. Mechanizm: wzajemne sympatie i niechęci uruchomiają różne „skrzywienia"
Piętno i jego społeczne konstruowanie:
• Oszpecona twarz, kalectwo, kryminalna przeszłość, choroba psychiczna, religia, starość -atrybuty które mogą trwale dewaluować jednostkę w oczach innych - budzą w jednostce poczucie zagrożenia oraz oczekiwanie, że będzie ona spostrzegana i oceniana głównie poprzez ten atrybut, społecznie odrzucana, a inne jej ważne cechy osobiste (jej indywidualna tożsamość) będą pomijane
• Nieakceptowana odmienność - początek procesu piętnowania (Goffman, 1963r., Heatherton i inni, 2008r.)
Społeczne konstruowanie piętna:
• Dostrzeżenie nieakceptowanej różnicy (ja - inni), „szczególnego znaku" dla samej jednostki i dla innych - rozpoczyna proces piętnowania, aktywizuje stereotypowe myślenie i uprzedzenia, często prowadzi do społecznego wykluczenia i dehumanizacji
• Piętno istnieje w głowach ludzi piętnujących, ale i piętnowanych; jest konstruowane społecznie i kulturowo; kontekst decyduje o tym co jest piętnowane; jedynie poważne zniekształcenie twarzy jest piętnem ponadczasowym i ponadkulturowym (ponieważ istnieje w mózgu trwała i specyficzna lokalizacja reprezentacji twarzy, Johnson i inni, 1991r., Trehun, 1997r.)