28367

i hematoksyłiną erytrocyty wybarwiają się na różowo dzięki powinowactwu do eozyny. Charakterystyczny kształt erytrocytu, utrzymywany przez białko szkieletowe - spektrynę, zwiększa jego powierzchnię o ok. 20 -30%, co usprawnia proces wiązania gazów. Ponadto taki kształt komórki wraz z niezwykłą elastycznością błony komórkowej umożliwia erytrocytom przechodzenie przez kapilary o średnicy ok. 4 pm.

Głównym składnikiem cytoplazmy erytrocytów jest hemoglobina. Stanowi ona ok.30% ich masy. Hemoglobina jest chromoproteiną, tzn. składa się z części barwnikowej -hemu wiążącego jony żelaza - i z części białkowej - globiny. Prawidłowa cząsteczka hemoglobiny jest tetrametrem zbudowanym z dwóch różnych par identycznych łańcuchów polipeptydowych, z których każdy wiąże się z grupą hemu. Hemoglobina dorosłego człowieka zawiera parę łańcuchów a (141 aminokwasów) oraz drugą parę łańcuchów p (146 aminokwasów). W życiu płodowym prawie połowa hemoglobiny to hemoglobina F (płodowa), różniąca się od hemoglobiny dorosłego człowieka składem łańcuchów białkowych i w związku z tym większym powinowactwem do tlenu.

Prawidłowy, dojrzały eiytrocyt jest pozbawiony jądra komórkowego. Wraz z jądrem w procesie dojrzewania komórki zanikają także mltochondria i rybosomy oraz centrum komórkowe. Resztki tych struktur widoczne są jeszcze w retikulocytach. W cytoplazmie erytrocytów występują nieliczne ziania ferrytyny (białka wiążącego żelazo).

Błona komórkowa erytrocytów o budowie typowej lipidowo-białkowej zawiera na swej powierzchni antygeny grupowe. Antygeny gmpowe ABO na powierzchni eiytrocytów są glikoproteinami, przy czym specyfikę antygenową określają składniki wielocukrowe (układ grup krwi ABO został po raz pierwszy opisany przez Landsteinera w 1900roku). W przypadku grupy krwi A glikoproteiną jest N-acetylo-D-galaktozamina, w przypadku grupy B -D-galaktoza, natomiast grupa krwi 0 nie ma na swej powierzchni żadnego czynnego wielocukriL Wymienione substancje gmpowe występują także na większości jądrowych komórek organizmu. We frakcji y-globulin surowicy krwi istnieją przeciwciała przeciwko substancjom grupowym krwi (w przypadku grupy krwi A - przeciwciała anty -B itd.). Substancje gmpowe krwi wraz z przeciwciałami surowicy noszą nazwę układu grupowego krwi.

Poza układem antygenów ABO na powierzchni erytrocytów występują także antygeny Rłi (opisane przez Landsteinera i Wienera w 1940 roku).

Wiązanie, transport oraz uwalnianie tlenu przez erytrocyty nie zależy od metabolizmu tych krwinek. Chociaż erytrocyty zużywają energię dla utrzymania prawidłowego gradientu błony komórkowej, dla utrzymania prawidłowej formy hemoglobiny i grup sulfhydiylowych, to cała energia potrzebna do tych procesów pochodzi z beztlenowego spalania glukozy. Brak mitochondriów warunkuje także całkowitą zależność metabolizmu erytrocytów od glukozy.

Erytrocyty przenoszą tlen z płuc do tkanek i dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Zredukowana hemoglobina (proces redukcji odbywa się dzięki energii pochodzącej z glikolizy w erytrocytach) wiąże tlen stając się oksyhemoglobiną.

We krwi występują także niedojrzałe erytrocyty, nazywane retikulocytami. Są one nieco większe od prawidłowych erytrocytów. Mają one wygląd erytrocytów, a w swej cytoplazmie zawierają pozostałości jądra komórkowego. Poza tym zawierają mitochondria, rybosomy i aparat Golgiego. Przekształcenie retikulocytów w eiytrocyty następuje we krwi obwodowej po około 24-48 godzinach od icli uwolnienia ze szpiku kostnego. W niektórych przypadkach w obrębie krwinek czerwonych można spotkać tzw. pierścienie Cabota, które barwią się zasadochłonnie i są najprawdopodobniej resztkami błony jądra komórkowego, a także ciałka Howell-Jolly’ego, stanowiące pozostałość chromatyny jądrowej. Prawidłowo