122936

Morce Martwe 2

Morce Martwe 2

Twysra Utrzymujący się na powierzchni dzięki niezwykle duZcmu zasoleniu wody

Morze Martwe (arab. \jvc*z \if */'-*• Al-Bahr al-Majit. hebr. "ę nę^n, Jam haMelach, Morze Soli) -słone jezioro bezodpływowe położone w tektonicznym Rowie Jordanu, na pograniczu Izraela. Autonomii Palestyńskiej i Jordanii.

Położenie

Morce Martwe leży w północnej części tektonicznego Rowu Jordanu - ryftu ciągnącego się na południe od Afryki Wschodniej na pograniczu Izraela i Jordanii. Znajduje się między wysokimi klifami i górami. Od strony zachodniej wznoszą się Góry Judzkie, a od wschodniej Płaskowyż Moabski

Historia i nazewnictwo

Ok. 17 tys. lat temu poziom wody Morza Martwego był tak wysoki, że łączyło się ono z leżącym na północ Jeziorem Tybcriadzkim.

W ciągu wieków przylegały do niego różne nazwy: Cuchnące Morze. Diabelskie Morze czy też Jezioro Asfaltowe. W Biblii nazwano je Morzeni Słonym oraz morzem Araby*²¹ . Według tradycji akceptowanej przez wielu uczonych głęboko na dnie leżą ruiny Sodomy i Gomory. Dlatego jest ono także znane jako Morze Sodomy lub Morze I^ita - opisanego w Biblii świadka tragicznych wydarzeń związanych z tymi miastami. W pobliżu Morza Martwego znajduje się starożytna twierdza Masada oraz miejsce odnalezienia zwojów z Qumran.

Niezwykłe stężenie soli sprawia, że na powierzchni z łatwością unoszą się ludzie nieumiejący pływać. Rzymski wódz Wespazjan. chcąc sprawdzić to zjawisko, kazał wrzucać do wody jeńców.

Geografia

Lustro wody znajduje się w najniższym punkcie Ziemi. 418 m p.p.m. (i ciągle się obniża). Powierzchnia jeziora wynosi I 020 km^-2, a maksymalna głębokość - 399 m. Jezioro to wykazuje bardzo duże zasolenie - średnio 28%. Na powierzchni zasolenie wynosi ok. 22%. a na głębokości 50 m - 36%.

Długość jeziora rozciągającego się południkowo wynosi 76 km, a szerokość 4.5-16 km. Linia brzegowa jest dość wyrównana, z wyjątkiem półwyspu Lisan (język) dzielącego Morze Martwe na część głębszą północną i płytszą południową (ok. 6 m głębokości).

Ponieważ morze jest tak nisko położone, woda z niego nie odpływa. W XX wieku ilość wody wpływającej do Morza Martwego zmniejszyła się z powodu wykorzystywania części wód Jordanu przez Izrael i Jordanię, a także zmian klimatycznych. Znaczne parowanie powoduje obniżanie się lustra wody i wytrącanie pokładów soli. W upalny dzień odparowuje aż siedem milionów ton - wyjaśnia to dlaczego morze się nie rozszerza. Ale w przeciwieństwie do wody. która wyparowuje, sole i inne minerały pozostają. Dlatego jest ono najbardziej słonym akwenem na Ziemi.

W związku z tak dużym zasoleniem w Morzu Martwym prawie zupełnie nie ma życia organicznego, za to z wody pozyskuje się znaczne ilości soli kuchennej i potasowej (zasoby oceniane na 43 mld ton).

Wykorzystuje się również lecznicze działanie wód i osadów błotnych. W starożytności zachęcono do picia wody w przekonaniu, że ma właściwości lecznicze. Dzisiaj już się lego nie zaleca, uważa się natomiast, że słona woda oczyszcza organizm. Znane są natomiast inne właściwości tego rejonu. W tak nisko położonym terenie (najniższa depresja świata, ponad 400m p.p.m.) powietrze jest bogatsze w tlen i mikroelementy. Dodatkowo jest nasycone