28384

procesy trawienia wchłaniania i usuwania resztek niewykorzystanych składników pożywienia, błona śluzowa pokryta jest nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym. Jedynie w kanale odbytniczym występuje ponownie nabłonek wielowarstwowy płaski.

Blaszka właściwa i błona podśluzowa przewodu pokarmowego zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej. Wyjątek stanowi blaszka właściwa błony śluzowej jelita cienkiego i grubego utworzona z tkanki łącznej siateczkowatej. W błonie podśluzowej oprócz naczyń krwionośnych i limfatycznych występują sploty nerwowe Meissnera oraz skupienia tkanki limfoidalnej w postaci grudek chłonnych.

Blaszkę mięśniową błony śluzowej począwszy od przełyku tworzą komórki mięśniowe gładkie ułożone najczęściej w dwie warstwy; okrężną (wewnętrzną) i podłużną (zewnętrzną). Błona mięśniowa, wyłączając górny i środkowy odcinek przełyku i żołądka zbudowana jest z mięśni gładkich ułożonych również w dwie warstwy; wewnętrzną okrężną i zewnętrzną podłużną. W tkance łącznej wiotkiej rozdzielającej obie warstwy mięśni znajdują się sploty nerwowe Auerbacha.

Błonę surowiczą i przydankę tworzy tkanka łączna wiotka, przy czym powierzchnię błony surowiczej pokrywa nabłonek surowiczy, jednowarstwowy płaski pochodzenia mezodermalnego.

JAMA USTNA

Jama ustna jest pierwszym odcinkiem przewodu pokarmowego. W niej znajdują się wyspecjalizowane narządy; język oraz zęby. Do światła jamy usbiej wydzielana jest ślina produkowana przez gruczoły ślinowe małe i duże. Jama ustna łączy się ze środowiskiem zewnętrznym poprzez usta otoczone przez wargi.

Funkcją jamy ustnej jest:

•    pobieranie pokarmu i jego mechaniczne rozdrabnianie;

•    rozcieranie pokarmu, mieszanie go ze śliną i formowanie kęsów pokarmowych;

•    odbieranie bodźców smakowych dzięki kubkom smakowym;

•    trawienie, dzięki enzymom zawartym w ślinie;

•    artykulacja mowy, w której ważną rolę odgrywają język i wargi;

•    obrona organizmu przed drobnoustrojami;

•    transport powietrza oddechowego.

W skład jamy ustnej wchodzą dwie części:

•    przedsionek jamy ustnej, ograniczony przez wewnętrzne powierzchnie warg, policzków oraz zewnętrzne powierzcłinie zębów i dziąseł;

•    jama ustna właściwa, którą ograniczają wewnętrzne powierzcłinie zębów i dziąseł, od góry podniebienie, a od dołu dno jamy ustnej i język.

W budowie ściany jamy ustnej wyróżnia się trzy podstawowe warstwy. Są to kolejno od wewnątrz:

•    błona śluzowa, w skład której wchodzi:

0 nabłonek,

0 blaszka właściwa błony śluzowej;

•    błona podśluzowa;

2