Ze względu na pochodzenie kruszywa dzielimy na grupy obejmujące:
- kruszywa naturalne, zawierające podgrupy kruszywa naturalnego niekruszonego i naturalnego kruszonego,
- kruszywa łamane, na które składają się podgrupy kruszyw zwykłych i granulowanych.
Ziarna kruszyw naturalnych (piasków i żwirów) mają kształt zbliżony do kulistego o zaokrąglonych krawędziach a kruszywa łamane mają kształt graniasty, czyli zbliżony do prostopadłościanu, i ostre krawędzie, co zwiększa ilość próżni w stosie okruchowym. Niepożądane są ziania wydłużone i płaskie, zwłaszcza do betonów konstrukcyjnych lub narażonych na ścieranie lub uderzenia (np. nawierzchnie drogowe). Szorstka powierzchnia ziaren jest korzystna, gdyż zwiększa przyczepność do zaczynu cementowego.
Kruszywa łamane odznaczają się jednolitością i na ogół wysoką jakością materiału, dlatego też są stosowane do betonów wyższych marek.
Klasyfikację określonego asortymentu kruszywa (naturalne) przeprowadza się według wielkości ziaren (frakcji),pochodzenia petrograficznego, sposobu rozdrobnienia i gęstości objętościowej (tabl. 2-6).
W zależności od uziamienia, kruszywa dzielimy na: - drobne, o wielkości ziarn do 4 mm,
- grube, zawierające ziarna wielkości 4-63 mm. - bardzo grube, z ziarnami wielkości 63 - 250 mm.