30550

2.1.3.2. Skały osadowe. Skały te powstają z produktów wietrzenia skał starszych lub z nagromadzonych szczątków organizmów zwierzęcych i roślinnych. Występują najczęściej w postaci warstw ograniczonych przez dwie, zwykle równoległe, powierzclmie. Skały te tworzą się najczęściej w zbiornikach wodnych.

Różnorodność warunków wietrzenia i osadzania zwietrz lin y umożliwiało powstawanie dużej ilości rodzajów skał. Dlatego w składzie mineralogicznym skał osadowych nie ma prawidłowości, jaką charakteryzują się skały wylewne. W zależności od sposobu powstawania wśród skał osadowych wyróż. mamy;

skały osadowe pochodzenia mechanicznego - powstałe z okruchów skalnych przez wtómescementowanie, tzw. osady zwięzłe (np. piaskowce, lessy), - skały osadowe pochodzenia organicznego - powstałe przez osadzanie się na dnie naturalnych zbiorników wody lub na powierzchni ziemi pozostałości po zwierzętach (wapienie, kreda, dolomity, ziemia okrzemkowa i inne) lub roślinach (torf, węgiel),

a.    Skały głębinowe mają strukturę wyraźnie krystaliczną, gdyż powolne obniżanie temperatury stygnięcia sprzyja wykształceniu się kryształów.

b.    Skały wylewne stygną szybko, dlatego też mają strukturę drobno- lub mikrokrystaliczną, a często, jeśli ostyganie przebiegało bardzo szybko, szklistą. Głównym składnikiem skał magmowych jest dwutlenek krzemu Si02 występujący w postaci krystalicznej jako kwarc, a w bezpostaciowej jako krzemionka.

Zależnie od zawartości krzemionki skały magmowe dzieli się na: a) kwaśne (ponad 65% Si02), b) pośrednie (52-65% Si02), c) zasadowe (42-52% Si02), d) ultrazasadowe (poniżej 40% Si02).

Poza tym skały magmowe zawierają niemal wszystkie pierwiastki naturalne występujące zwykle w postaci tlenków. Do najczęściej spotykanych należą: A1203, Fe203’ FeO, CaO, M gO, Na20, K20 i Ti02.

Podział skał magmowych podano w tabl. 2-3.