30563

2.1.1. Minerały

Minerały są to substancje naturalne o stałym składzie chemicznym i stałych właściwościach fizycznych. Pod względem chemicznym minerały są to pierwiastki lub znacznie częściej związki chemiczne. Większość minirałów występuje w ppstaci krystalicznej, często jednak kryształy są tak drobne, że widać je tylko pod mikroskopem. Minerały bezpostaciowe, czyli amorficzne, np. krzemień i opal (krzemionka bezpostaciowa) lub bursztyn, występują w naturze dość rzadko. Minerały jednoskładnikowe są to pierwiastki występujące w stanie rodzimym, jak diament, grafit, siarka, złoto, srebro, niekiedy miedź i inne metale. Najczęściej jednak występują minerały złożone, będące związkami chemicznymi.

Pod względem chemicznym dzieli się minerały na 6 klas:

1)    pierwiastki: platyna rodzima Pt, diament C, miedź Cu, grafit C, złoto rodzime Au, srebro Ag,

2)    siarczki: piryt FeSz, sfaleryt ZnS, galenit PbS,

3)    tlenki: kwarc i krzemionka bezpostaciowa SiOz, magnetyt Fe304' hematyt FeZ03'

4)    chlorowce: sól kamienna (halit) NaCI, sylwin KC1, fluory¹ CaFz, 5) solowce (sole kwasów tlenowych: węglany, siarczany, azotany, fosforany, wolframiany i krzemiany): kalcyt CaC03, gips CaS04.2HzO, kaolinit Alz03.2SiOz .2HzO, oliwin (MgFe)zSi04,

6) węglowce: b~$!l~. ozokeryt (wosk ziemny), asfalt.

Oprócz składu chemicznego i układu kiystalograficznego ważną cechą minerałów jest ich twardość.

Do oznaczania twardości minerałów używa się skali Mohsa. Jest to zestawienie 10 minerałów o zwiększającej się stopniowo twardości (tabl. 2-1).