3086

Irlandia,

Bretania, Galicja czy Sycylia nie były rozwinięte wcale.

Z powodu różnic w tempie rozwoju zarówno między państwami, jak i w granicach państw bardzo mocno

zarysowały się istniejące w Europie kontrasty gospodarcze. W ciągu XIX w. Wyłoniły się dwie odrębne strefy

gospodarcze:

-rozwinięta,

wybitnie

uprzemysłowiona

i

zmodernizowana strefa na Północy i Zachodzie -zacofana, wprawdzie uprzemysławiając a się, ale w większości nie zmodernizowana strefa    na

Południu    i

Wschodzie Pierwsza

uczestniczyła w ‘światowej gospodarce morskiej’ mogąc wspierać swe działania przez zdobywanie zamorskich kolonii. Druga spełniała tylko funkcję

uzależnionego od

innych źródła żywności, surowców i taniej siły roboczej, a także służyła jako zniewolony rynek zbytu.

Proces rewolucji

przemysłowej

wyznaczało wiele

czynników

odgrywających

znaczącą rolę w

dziedzinie

gospodarczej,

społecznej,

kulturalnej,

psychologicznej,

politycznej i

dotyczącej

wojska. I tak:

-produkcja rolna

wzrastała w

wyniku

stopniowego

wprowadzania

nowoczesnych

maszyn a export

maszyn

rolniczych był głównym składnikiem handlu pomiędzy regionami przemysłowymi i nieuprzemysłowi onymi

-wzrost liczby maszyn oznaczał spadek liczby rąk potrzebnych do pracy na farmach i w rezultacie wzrost liczby ludzi gotowych podjąć wędrówkę do miast szukając pracy    w

fabrykach

-mobilność siły roboczej wzrosła znacznie w latach wojen

rewolucyjnych, kiedy zniesiono pańszczyznę a miliony żołnierzy nie powróciły już do    swych

rodzinnych wsi -obok węgla wprowadzono nowe źródła energii

najpierw gaz, potem    ropę

naftową a w końcu

elekttyczność

wykorzystywaną

na    skalę

przemysłową

-w    coraz

szerszym

zakresie

stosowano

napędzane

energią maszyny

i silniki, a

największe

znaczenie w tej

dziedzinie miało

wprowadzenie

narzędzi

mechanicznych

czyli maszyn

służących do

wytwarzania

innych maszyn,

oraz narzędzi z

napędem

mechanicznym,

które pozwalały

na

wyeliminowanie siły ludzkich mięśni przy wykonywaniu operacji wymagających dużego nakładu energii

-epoka kolei żelaznej

otrzymała tanią stal wysokiej jakości, z której poza szynami wyrabiano elementy mostów, okrętów, statków,

budynków czy

amunicji a na

potrzeby

produkcji

narzędzi    i

artylerii

wprowadzono

nowe stopy

-transport

poczynił

olbrzymie

postępy pod

względem

prędkości,

skuteczności i

wygody,

utwierdzono

nawierzchnię

dróg,

skonstruowano wiszący most, zagęszczono sieć kolei, która przewoziła coraz więcej pasażerów i towarów, z coraz większą prędkością i coraz taniej -wynaleziono balon wypełniony gorącym powietrzem, wyparty

następnie przez sterowiec a potem przez