31944

W myśl reguły ogólnej podmioty prawa cywilnego nie mogą przekształcać prawa podmiotowego skonstruowanego normatywnie jako zbywalne - na prawo podmiotowe niezbywalne i odwrotnie. Natomiast dopuszczalne jest zobowiązanie się uprawnionego wobec jakiejś osoby, że nie dokona ona oznaczonych rozporządzeń prawem zbywalnym. Naruszenie takiego zobowiązania spowoduje jedynie odpowiedzialność odszkodowawczą podmiotu dokonującego rozporządzenia wobec osoby, której przyrzekł, że czynności takiej nie dokona, nie wpływa to jednak na ważność samego rozporządzenia.

3. dziedziczność

Dziedziczność prawa polega na tym, że po śmierci uprawnionego przechodzi ono na osoby wskazane w ustawie lub testamencie. Żadne czynności prawne uprawnionego nie mogą pozbawić cechy dziedziczności prawa podmiotowego. Spadkodawca może zdecydować o losie przysługującego mu prawa podmiotowego po swojej śmierci.

Zwykle prawa zbywalne są zarazem dziedziczne. Ze szczególnych przepisów prawnych lub ich wykładni funkcjonalnej może jednak wynikać co innego.

VI. Prawa tymczasowe

Określa się tego rodzaje prawa podmiotowe, których funkcja polega na przygotowaniu i zabezpieczeniu jakiegoś prawa przyszłego, prowadzącego dopiero do ostatecznego zaspokojenie określonych potrzeb podmiotu uprawnionego. Chronią więc one oczekiwanie podmiotu na uzyskanie owego prawa ostatecznego. Polski system prawny chroni interesy podmiotów związane z oczekiwaniem na prawa przyszłe, jeżeli oczekiwania te są uzasadnione spełnieniem się części stanu faktycznego, który gdy zrealizuje się w całości, prowadzi do nabycia prawa ostatecznego.

Judykatura SN wskazała przydatność pojęcia tymczasowych praw podmiotowych dla wyjaśnienia sytuacji prawnych niejednoznacznie określonych w przepisach prawnych - w szczególności przy analizie spółdzielczego prawa do wkładu mieszkaniowego i budowlanego. Przyjęcie takiej konstrukcji pozwala uznać swoistą wartość, jaką dla uprawnionego ma oczekiwanie.

(!) sposoby nabycia i utraty prawa podmiotowego I Uwagi wstępne

Nauka prawa cywilnego systematyzuje sposoby nabycia prawa podmiotowego według niejednolitych kryteriów, wyróżniając:

1    Nabycie pochodne i pierwotne,

2    Nabycie pod tytułem szczególnym i ogólnym,

3    Nabycie translatywne i konstytutywne.