32004

•    w ramach władzy wykonawczej nie może dochodzić do zbyt duZei koncentracji władzy w rekach rządu (min. z powodu bliskości pewnych sfer do praw i wolności człowieka), a dodatkowo pewne dziedziny muszą być zorganizowane i zarządzane w specyficzny sposób, do czego potrzebna jest pewna sfera niezależności od rządu tych struktur, a efektem tego jest bliższy związek z parlamentem -¹ w Konstytucji z 1997 r. wyodrębniono takie 3 dziedziny: finanse publiczne (NBP), radiofonia i telewizja (KRRiTV), kontrola państwowa (NIK):

FINANSE PUBLICZNE

Główne kompetencje w zakresie finansów publicznych należą do RM (uchwala projekt budżetu, chroni interesy SP, inicjatywa ustaw o zaciąganiu długu publicznego i o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo) oraz do MF (właściwy w sprawach realizacji dochodów z podatków i opłat, koordynowanie i organizowanie współpracy finansowej, kredytowej, płatniczej z zagranicą itd. - ustawa o działach), ale w Konstytucji sa 3 mechanizmy ograniczające swobodę RM w tym zakresie:

•    zasad a wyłączności ustawy dla normowania spraw związanych z finansami publicznymi:

•    choć wynika z zasad ogólnych z art. 87 i 93, to podkreślono to w rozdziale Finanse Publiczne w:

•    art. 216 -» porządek i ramy publicznej gospodarki finansowej - sposób gromadzenia i wydatkowania środków finansowych na cele publiczne; rozporządzanie nieruchomościami, udziałami, akcjami i papierami wartościowymi przez SP. NBP i inne państwowe osoby prawne: ustanowienie monopoli, zasady i tryb udzielania pożyczek i gwarancji finansowych; sposób obliczania długu publicznego i PKB;

•    art. 217 -♦ system podatków i opłat - nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie przedmiotów, podmiotów opodatkowania, stawek podatkowych, ulg i umorzeń;

•    art. 218 —¹ organizacja SP i sposób zarządzania majątkiem SP;

•    art. 219 ust. 2 -♦ unormowanie prawa budżetowego - zasady, tryb opracowania projektu, stopień jego szczegółowości, wymagania jakim powinien odpowiadać, zasady i tryb jego wykonywania (ustawa o finansach publicznych);

•    2 zasady merytoryczne dot. finansów publicznych:

•    art. 216 ust. 5 — zakaz zaciągania pożyczek czy udzielania gwarancji i poręczeń, które doprowadziłyby dług publiczny do przekroczenia 3/5 wartości rocznego PKB;

•    art. 220 ust. 2 -♦ ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrycia deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązań w NBP;

1

   odrębny tryb uchwalania budżetu i jego kontrou - choć w znacznej mierze jest to sfera władzy wykonawczej, powszechnie przyjęte jest, iż należyto do kompetencji parlamentu;

•    budżet składa się z 2 części:

•    tekst - prawne ramy budżetu;

•    załącznik - tabele i specyfikacje dochodów i wydatków poszczególnych organów na konkretne cele;

•    problem dopuszczalności obiadowania ustawy budżetowej (zawierania w niej treści nie dot. dochodów i wydatków oraz bezpośredniego uregulowania sposobu ich realizacji) —» na bazie Małej Konstytucji TK uznał, iż jest to niedopuszczalne, gdyż była tam definicja ustawy budżetowej jako określenie dochodów i wydatków państwa. Obecnie brak takiego sformułowania, więc albo TK wyczyta taką definicję z ogólnego pojęcia