32020

w procesie interpretacji i stosowania konstytucji (dzieło organów władzy sadowniczej). Mają one charakter normatywny. Np. art. 1, 2, 30.

•    zasady    konstytucyjne    są podstawowa wskazówka    dla określenia

aksjologii konstytucji —* konstytucja nie jest jedynie sumą zdań, gdyż odwołuje się do innych systemów wartości, sięgając poza swój tekst.

•    zasady    konstytucyjne    uelastyczniają konstytucję,    pozwalając jej

dostosowywać się do zmieniających warunków. Interpretacja norm konstytucyjnych może ulegać zmianie.

•    zasady    konstytucyjne    wyznaczają ogólne ramy interpretowania i

stosowania innych norm konstytucyjnych -» wyższa ranga wśród norm konstytucyjnych.

•    rozróżnienie norm i zasad konstytucyjnych jest dziełem doktryny. W polskiej nauce

uznaje się, że wszystkie postanowienia konstytucji mają charakter normatywny. Z tego punktu widzenia inną    pozycję zajmuje preambuła - celem jej    jest wskazanie

historycznych i politycznych podstaw konstytucji, wyrażenie konstytucyjnej tożsamości i wskazówka do odnalezienia aksjologii konstytucji -♦ dlatego nie każde sformułowanie wstępu ma samoistnie normatywny charakter, ale stanowi to wyjątek od reguły, o znaczeniu prawnym w zakresie interpretacji przepisów konstytucji.

2    zasadach i formach stosowania konstytucji

•    stosowanie konstytucji to zakaz podejmowania działań sprzecznych oraz obowiązek podejmowania działań i unormowań służących realizacji konstytucji, oraz powoływanie norm i zasad konstytucyjnych, jako bezpośredniej podstawy, tam gdzie jest to możliwe -► dwie koncepcje:

•    zasada pośredniczącej roli konstytucji - konstytucja jako akt adresowany do ustawodawcy.

•    zasada bezpośredniego stosowania konstytucji - tam gdzie postanowienia konstytucyjne sformułowane są w sposób precyzyjny do danej sytuacji, podmiot powinien zastosować w pierwszym rzędzie konstytucję, a potem inne ustawy. -♦ art. 8 ust. 2 K.

•    formy sądowego stosowania konstytucji:

•    jako samoistnej podstawy rozstrzygnięcia - gdy norma nadaje się do bezpośredniego stosowania, a ustawodawstwo zwykłe nie normuje tej kwestii, lub normuje ją częściowo

•    współstosowanie normy konstytucyjną i postanowień ustawowych - sąd będzie musiał wybrać ta wykładnię, która w najpełniejszy sposób realizuje normy konstytucji.

•    w przypadku konfliktu między normą konstytucyjną a ustawową - sad musi albo dokonać takiej interpretacji przepisu ustawy, by była ona zgodna z konstytucją, ale musi podjąć działania zmierzające do usunięcia niekonstytucyjnego przepisu z systemu prawa.

3    gwarancjach przestrzegania konstytucji

•    procedura odpowiedzialności konstytucyjnej (impeachment lub odp. przed specjalnym trybunałem)

•    sądownictwo administracyjne - badanie zgodności indywidualnych decyzji z ustawami.

•    procedura badania zgodności ustaw z konstytucją - początkowo uznawano modeł tzw. samokontroli parlamentu (Francja, państwa socjalistyczne), lub teorię sankcji, czyli podpis monarchy (Niemcy) —* nie sprawdziły się. Powierzono zadanie to władzy sadowniczej - 2 modele: