32603

PROCESY PODSTAWOWE MECHANICZNE

Procesy podstawowe mechaniczne występujące w produkcji żywności:

1.    Rozdrabnia ciał stałych

2.    Przesiewanie i sortowanie

3.    Formowanie

4.    Ekstnizja

5.    Fluidyzacja i transport pneumatyczny

6.    Transport mechaniczny

7.    Przepływ płynów

8.    Mechaniczne rozdzielanie układów niejednorodnych

9.    Rozdrabnianie cieczy

10.    Mieszanie i aglomeracja

1. Rozdrabnianie ciał stałych

Zmniejszanie wymiarów cząstek materiału (rozdrabnianie - kształt nieregularny, krojenie - zmniejszanie wymiarów surowca i nadanie cząstkom kształtu)

Stopień rozdrobnienia - stosunek wielkości cząstki przed do wielkości po rozdrobnienia Rozdrobnienie grube <5, średnie 5-10, drobne 10-25, bardzo drobne 25-50, ultra drobne 50-100, rozdrobnienie koloidalne >100.

W technologii żywności, w zależności od materiału poddawanego rozdrabnianiu i sposobu rozdrabniania, wyróżnia się:

-    drobienie i mielenie (ziania zbóż) gniecenie (owoce, ziarno zbóż)

-    śrutowanie (nasiona oleiste, ziarno zbóż)

-    rozcieranie i przecieranie (owoce, warzywa)

-    szarpanie (owoce, warzywa) kutrowanie (mięso)

W zależności od ilości wody zawartej w rozdrabnianym materiale mamy do czynienia z rozdrabnianiem na mokro lub rozdrabnianiem na sucho.

Maszyny i urządzenia rozdrabniające

Specyfika surowców oraz wymagania technologiczne w stosunku do produktów rozdrabniania powodują znaczne zróżnicowanie konstrukcyjne maszyn w przemyśle spożywczym. W przemyśle spożywczym rzadko występuje tylko jeden sposób działania sił na rozdrabniany materiał. Bardzo często w tej samej maszynie znajduje zastosowanie kilka sposobów rozdrabniania.

Maszyny zgniatające (rowkowane walce zestawione w pary o różnych prędkościach obrotowych)

-    mlewniki i śrutownild (rozdrabnianie zbóż, nasion oleistych i słodu) gniotowniki (przemiał ziarna zbóż, produkcji kasz i płatków)

-    płatkownice (rozdrabnianie nasion oleistych oraz płatkowanie wytłoków)

Maszyny szarpiące mają na celu rozdrobnienie surowca z nieznacznym zniszczeniem struktury komórkowej lub z zachowaniem integralności określonych części składowych surowca (owoce i warzywa)

-    szarpaki walcowe - jeden lub dwa walce uzbrojone w ząbkowane noże, sierpowato wygięte zęby lub metalowe kołki

-    szarpaki tarczowe - pionowe lub poziome tarcze wyposażone w elementy rozrywające surowiec

tarki - rozdrabnianie ziemniaków przy produkcji skrobi (uszkodzenie komórek bez uszkadzania ziarn skrobi)

2