32787

Anglicy - (ąng. Eng/ish peopłe) naródgermański zamieszkujący głównie Wielką Biylanię, zwłaszcza Anglię (ok. 45 min), posługujący się językiem angielskim z grupy języków germańskich. Poza Zjednoczoiym Królestwem mieszkają głównie w Republice Południowej Afiyki, Związku Australijskim, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Anglicy wyznaję głównie anglikanizni Ich kultura zaczęła się kształtować w średniowieczu pod wpływami celtyckimi, romańskimi (gł. francuskimi) oraz skandynawskimi (głównie normańskimi i npjrcfrcktini). Od czasów nowożytnych zaczęła wpływać na kulturę reszty świata. Za pierwszego Anglika uważa się człowieka z Boxgrove. którego szczątki znaleziono w hrabstwie West Sussex.

Główną rolę w etnogenezie Anglików odegrali germańscyAnglowie, Sasi i lutowie, którzy wyemigrowali z kontynentu i zajęli południową i środkową część Wielkiej Brytanii, wypierając na północ i zachód celtyckichBrytów. Po najazdach duńskich i norweskichwikingów powstała wspólnota anglosaska, która uległa politycznym i kulturowym wpływom Normanów z północnej Francji, którzy w 1056 r. podbili Anglię. W niedługim czasie ukształtował się naródangielski. Ekspansja Anglików przyczyniła się do postępującej anglicyzacjicellyckiej kultuiy Walijczyków, Irlandczyków i Szkotów, a wraz z kolonializmem, do współkształtowania etnicznego, politycznego, ekonomicznego, kulturowego i językowego oblicza znacznej części świata. Od czasów nowożytnych kulturaangielska oddziaływała na kulturę europejską, a potem światową. Od XIX w. Anglicy są zurbanizowałym i wysoko rozwiniętym pod względem

ekonomicznymspołeczeństwemStarego Kontynentu. Utrzymują do dziś niektóre elementy tradycjispołeczno-politycznych i obyczajowych, związanych m.in. z ustrojemmonarchicznym.

Walijczycy ang : Wełsh (pcoplc), wal.: Cyrnry) - naródccltycki zamieszkujący głównie Walię (3 min) i Anglię (0,6 min).

Początki narodu walijskiego związane są z wyodrębnieniem języka walijskiego w VII w. oraz ustaleniem granicy między celtycką Walią (Cymrii) i anglosaskąMercją (tzw. Offa's Dykę) w VIII w. Od XII w. nasiliła się kolonizacja angielska w Walii, a w 1301 bezpośrednio podporządkowano ją Anglii. W 1533-1542 zakazano oficjalnego używania języka walijskiego, jednak reformacja przyczyniła się do rozwoju tego języka (walijskie tłumaczenie Biblii w 1588). Nowe protestanckie rucly religijne w XVIII w. (głównie metodyzm) były kolejnym źródłem odrodzenia języka. Dopiero uprzemysłowienie południowej Walii w XIX w. zapoczątkowało proces szybkiego wypierania języka walijskiego przez angielski oraz zanik ludowej kultury. Obecnie po wiekach angielskiej dominacji odradza się kultura oraz tożsamość narodowa: w 1997 nadano Walii autonomię i utworzono parlament Walii. Renesans przeżywa również język ojczystywalijski: mówi nim 20,5% ludności, głównie w zachodniej i północnej Walii.

Historia/edytuj]

Historyczną, łacińską nazwą Irlandii, nadaną przez Rzymian, była Hibernia, pochodząca od greckiego określenia 10U£pVlCt ("Geografia’ Klaudiusza Ptolemeusza). Spotykana jest także nazwa 7£pvr) (łerne), np. u Pyteasza z Massalii. Nazwa rzymska została "przerobiona" na Hibernia ze względu na swoje podobieństwo do wyrazu (łac.) hibernus - "wietrzny". Staroirlandzkie zapożyczenie nazwy jako rweriu / rwerion po pewnym czasie przeistoczyło się we współczesną nazwę Śire.

Nazwa współczesna/edytuj]

Konstytucja Irlandii z 1937 roku stanowi, iż oficjalna nazwą państwa jest Śire (w języku irlandzkim) oraz łrełand (w języku angielskim). Nazwy te używane są podczas podpisywania umów międzynarodowych i traktatów stowarzyszeniowych.

Niemniej, jako opisu państwa, stosuje się irlandzką nazwę Pobłacht na hEireann lub jej angielską wersję Re pub lic o f łrełand potrzebne ź rodło l

Używanie jednej nazwy, dla określenia wyspy jak i państwa, miało na celu podkreślenie integralności Irlandii Północnej i pozostałej części wyspy, jako jednego oiganizmu państwowego.

Państwa stowarzyszone we Wspólnocie Narodów, włączając w to ^jednoczone Królestwo, dla określenia Irlandii jako państwa używają nazwy Śire. Podobnie w państwach europejskich, przetylki pocztowe adresowane są do Irlandii z dodatkowym dopiskiem Śire. Wg przepisów z roku 1947. w pismach urzędowych dotyczących Irlandii, jako państwa, powinno stosować sie nazwę Śire.