32804

arabskiego lub łacińskiego spełzły na niczym. Stąd też przeważająca liczba narodów ma swoje języki tylko w formie mówionej. Ostatnimi czasy próbuje się to zmienić wprowadzając zapis 34-literowy, oparty na piśmie łacińskim, wśród ludów turkojęzycznych Efekty tego eksperymentu zostaną poznane dopiero w niedalekiej przyszłości.

Kaukaz Północny (Przedkaukazja, Przedkaukazie) - należące do Rosji tereny na północ od gór Kaukaz. Obecnie administracyjnie tworzą Południowy Okręg Federalny, obejmujący zasięgiem republiki: Inguszetia. Dagestan. Czeczenia, OseUa.Póhto.ęna-Alania, Ącłygeja, Kabardo-Bałkaria. Kałmucja. Karaczajo-Czerkiesja oraz Kraj Krasnodarski i Kraj Stawropolski.

Hńtoriafedytuj]

W latach 19174924 górskie ludy Kaukazu Północnego (tzn. Czerkiesi. Czeczeni i Osetyjczycy) miały własną Republikę Górską. W 1924 roku powstał obwód przedkaukaski w ramach Rosji radzieckiej. Później zmieniono jego nazwę na Kraj północnokaukaski CeBepo-KaBKa3KMMKpaM). Obejmował teren o powierzchni 287 410 km¹. W 1926 w obwodzie przedkaukaskim utworzono następujące obszaiy autonomiczne:

•    Adygeja

•    Inguszetia

•    Kabardynia

•    Karaczcja

•    Osetia Północna

•    Czeczenia

Ponadto istniało także 14 okręgów autonomicziiych

Kaukaz Południowy (Zakaukazja, Zakaukazie, Transkaukazja) - nazwa stosowana w odniesieniu do trzech państw powstałych w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego, położonych na południe od głównego pasma Kaukazu tzw. Wielkiego Kaukazu, na pograniczu euro-azjatycldm: Gruzji, Azerbejdżanu i Armenii.

Region ten obejmuje powierzchnię 186 100 km* z liczbą ludności wynoszącą 16 min mieszkańców (2003).

Historia [edytuj]

Po zdobyciu Kaukazu przez Rosję Radziecką w latach 1920-1921, władze utworzyły w !922Zakaukaską Socjalistyczną Federaiyjną Republikę Rad. Republika istniała od |2 marcal922 do 5 gnidnial936- W jej skład wchodziły republiki: Gruzińska SRR. Armeńska SRR i Azerbejdżańska SRR. W tych republikach były także republiki i okręgi autonomiczne:

•    w Gruzji - Abchaska ASRR (obecnie Abchazja), Adżarska ASRR (obecnie Adżaria) i Południowoosełyjsla OA (Południowa Osetia).

•    w Azerbejdżanie - Nachiczewańska ASRR (Nachiczcwan) i Nagomo-Karabachski OA (Górski Karabach).

Stolicą ZSFRR był Tyflis (Tbilisi).

języki kaukaskie — termin stosowany na określenie grupy języków, używaiych przez rdzenną ludność Kaukazu. Pod względem liczby użytkowników rodzina języków kaukaskich nie jest zbyt liczna (zaledwie kilka min), lecz wewnętrznie ogromnie zróżnicowana, ponieważ według rozmaitych zestawień może obejmować nawet do 50 różnych języków. Niektórzy językoznawcy uważają jednak, iż liczba ta jest znacznie przesadzona.

Wielu badaczy podaje w wątpliwość pokrewieństwo języków, zaliczanych do rodziny kaukaskiej, uważając iż ich bliskość jest raczej postulowana niż faktyczna. Przez swoje specyficzne, kontrastujące z otaczającymi językami indoeuropejskimi i ałtajskimi cechy, stanowią pewną wspólnotę. Te cechy to np. podział spólgłosekzwartych na 3 szeregi artykulacyjne (bezdźwięczne nieprzydechowe lub abruptywne, bezdźwięczne przydechowe i dźwięczne), obecność w systemie spółgłosek laiyngałnych i faiyngalrych (gardłowych), odmiana czasownika przez więcej niż jedną osobę (nie tylko podmiotu, ale i dopełnienia), ergatywna konstrukcja zdania (konstruowanie zdania z punktu widzenia dopełnienia, a nie podmiotu) oraz inkorporacja. Cechy te jednak występowały w innych, starożytnych językach Bliskiego Wschodu, a do dziś występują w nowszej warstwie rdzennych języków obu Ametyk. Większość tych cech występuje w języku baskijskim, co