33000

Powstanie państwa : secesja lub uzyskanie niepodległości przez terytorium zależne.

Model upadku: inkorporacja państwa.

Uznanie międzynarodowe jest instytucją charakterystyczna dla powstania nowego państwa. Jest to relacja między istniejącymi państwami a nowopowstałymi państwami, albo jednostkami geopolitycznymi które państwami chcą być.

Podejście do problematyki uznania państwa w historii:

1.    Teoria konstytutywna uznania państwa - (chronologicznie pierwsza), przeważała do końca II wojny światowej (do podpisania Kąty Narodów Zjednoczonych). Wedle niej uznanie za państwo oznaczało nadanie tej nowej jednostce cech państwa z punku widzenia państwa uznającego. Państwo uznające kreowało nowe państwo, (duży subiektywizm, duża dowolność, wykorzystywanie tej metody do gry mocarstw, metoda nie demokratyczna)

2.    Teoria Deklaratywna uznania państwa - uznanie jest jedynie potwierdzeniem że nowo powstająca jednostka posiada cechy państwa (potwierdzenie istnienia). Uznanie za państwo jest obowiązkowe jeżeli jednostka aspirująca posiada cechy państwa, powinno nastąpić jak najszybciej. Uznanie za państwo umożliwia jednostce działanie na arenie międzynarodowej. Uznania nie można cofnąć. Powoduje to istnienie państw upadających które faktycznie przestały być państwem (nie mają centralnego rządu, władza jest obalona, istnieje kilka ośrodków walczących o władze, nie odgrywa żadnej istotnej roli na arenie międzynarodowej nawet będąc członkiem organizacji międzynarodowej i będąc uznanym państwem). Przykładem państwa upadającego jest Somalia (nie radzi sobie ze wszelkimi problemami np. piractwo) .

Sposoby uznania:

1.    Oficjalne (de facto) - bezpośrednie, trwałe. Jest to wyrażenie woli państwa. Często jednak państwa zwlekają z uznaniem, np. po upadku ZSRR powstało 15 państw, w tym Litwa. Polska zwleka z uznaniem Litwy, (rząd Tadeusza Mazowieckiego) z powodu obaw reakcji rządu ZSRR. Przykładem uznania przedwczesnego jest uznanie Izraela przez USA kilka godzin po proklamacji powstania. Było to pokazanie państwom arabskim że będą bronić istnienia Izraela. Innym przykładem jest uznanie Chorwacji i Słowenii przez RFN, bez konsultacji z UE.

2.    Uznanie faktyczne - ma miejsce kiedy państwo nie chce uznawać oficjalnie jednostki, ale jest to jednostka ważna z którą opłaca się utrzymywać kontakt i jest ważna. Przykładem jest Tajwan, zakwalifikowany jako prowincja Chin. Nie ma państwa które uznaje jednocześnie Tajwan i ChRL.