33463

Klasyczne teorie religii i religijność

H.    Spencer - ewolucjonistyczna teoria religii XIX - XX wiek. Łączył ewolucjonizm z teorią uznając ewolucję kulturową i społeczną. Książka „ Instytucje kościelne”.

Jakie czynniki zrodziły religię? Czy są one wrodzone - natywistyczne? Czy pochodne?

1) Należy odkryć podstawowe prawo rozwoju

2) opracować metodę porównywania zjawisk religijnych

3) opracować metodę, sposób wykrywania względem wielu uwarunkowań hist. Religii.

I.    Problem narodzin boskości (kiedy ta kategoria pojawiła się w świadomości ludzi)

W większości religii jest podstawową zasadą wykryć prawo narodzin boskości. Odwołuje się do wyobrażeń ludzi pierwotnych dla których boskość jest synonimem wyższości (obdarzano boskością władców). Kult rozciągnął się też na życie po śmierci. WSZELKA RELIGIA POJAWIŁA SIĘ Z KULTU PRZODKÓW. Każda religia podlega prawu ewolucji od prostych do złożonych. Ziemskie pochodzenie religii.

II.    Problem cech wspólnych wszystkim religiom

III.    Problem integralnych składników każdej religii:

-    kult -> składanie ofiar

-    kapłaństwo-> z kultury pierwotnej ( czarownik, prorok, egzorcysta itd)

IV.    Problem integracji społ.-> wiara, że zmarli oddziałują po śmierci na naszą sytuację społeczną, rodzinę itd Respektowanie testamentu zmarłych.

V.    Odstępstwo od religii częściej w monoteizmie

-    odstępstw od religii panującej - sekciarstwo

-    odstęp od religii w ogóle - ateizm

Odstępstwo od religii wiąże się z jakimś protestem religijnym. Każdy protest religijny zmierzał w każdej sytuacji do powstania nowej wersji religii. Uważał to za właściwą tendencję rozwoju religii.

Próba uporządkowania całego systemu religijnego wokół kultu zmarłych.

Marksowska teoria religii (1818-1883)

2 kiyteria:

1)    studia nad religią nie mogą ograniczać się wyłącznie do faktów jakie zostały uznane za religijne. Trzeba uwzględnić zjawiska ekonomiczne i polityczne, bo partycypują.

2)    walka przeciw religii jest walką przeciw światu, w którym lud pragnie prawdziwego szczęścia. Przebudowa społecznych instytucji, by wychowywać nową osobowość jednostek. Kilka krytycznych poglądów:

1)    odrzuca transcendentalność religii (jest tylko jednym z elementów systemu życia społecznego)

2)    odrzuca pogląd o tym, że religia należy tylko do systemu normatywnego

3)    negacja potrzeb religijnych człowieka

4)    religia nie stanowi odrębnej dziedziny

Na wyższym stadium rozwoju kultury pojawia się system wierzeń, praktyka -> stanowisko ewolucjonistyczne

Religia jest odbiciem tego, że są sytuacje, których człowiek nie jest w stanie opanować i w sytuacji bezsilności pojawia się religia. Religia w kategorii zjawisk społecznych. Określony

2