33796

DRZEWORYT - W technice tej używana jest deska, na którą nanosi się rysunek, a następnie przy pomocy specjalnych narzędzi wycina się tło, które na odbitce będzie białe. Pozostawione wypukłe miejsca będą drukowały. Klocek pokrywa się farbą drukarską i odbija na papierze.

Rodzaje drzeworytu (w zależności od przygotowanego klocka i sposobu wycinania):

* drzeworyt wzdłużny (langowy) - używana jest deska cięta wzdłuż pnia, w efekcie czego słoje i włókna biegną równolegle do krawędzi deski; tło wycinane jest dłutami i nożami w miękkim drewnie (lipa, jabłoń, świerk),

* drzeworyt poprzeczny (sztorcowy) - używana jest deska cięta w poprzek pnia, składająca się z posklejanych małych klocków. Całość klocka cięta jest rylcem w twardym drewnie (bukszpan, dzika grusza).

W Chinach był stosowany do drukowania tkanin od V w. n.e. Wielką rolę drzeworyt odegrał w sztuce Dalekiego Wschodu (Korea, Chiny od czasów dynastii Tang), gdzie wiązał się z wynalezieniem papieru. W Europie w powszednie użycie wszedł w XIV wieka Najstarszy datowany drzeworyt europejski pochodzi z 1424 roku. W 2 połowie XV wieku w drzeworycie pojawia się cieniowanie przy pomocy szrafowania (kreskowania). Przez wynalezieniem czcionki drukarskiej w technice drzeworytniczej odbijano w średniowieczu całe książki - w tym samym klocku wycinano zarówno tekst, jak i ilustracje (były to tzw. książki blokowe lub ksylograficzne). Pod koniec XV i na początku XVI wieku tworzą wybitni drzeworytnicy: Albrecht Diirer, Lucas Cranacli, Albrecht Altdorfer, Hans Burgkmair. W technice tej wykonywane są ilustracje, kalendarze, karty do gry i inne druki o charakterze użytkowym. Z czasem drzeworyt ustępuje miedziorytowi, któiy pozwala na lepsze ukazanie szczegółów.

II. Druk wklęsły - polega na tym, że miejsca drukujące są położone poniżej miejsc niedrukujących. Mazista farba drukowa pokrywa najpierw całą formę drukową, po czym z zostaje zebrana z miejsc niedrukujących, następnie farba pozostawiona w zagłębieniach jest przenoszona na podłoże drukowe (wyciągana z rowków). Teclinika reprodukcyjna o większej wytrzymałości form drukowych, wykorzystywana do druku precyzyjnych ilustracji, pozwala uzyskać dokładne, wyraziste kreski.

Techniki druku wklęsłego:

*    techniki suche: miedzioryt, staloryt, suchoryt, ceratoryt, kamienioryt, suclia igła, mezzotinta

*    techniki trawione: akwaforta, akwatinta, miękki werniks, odprysk, heliograwiura, fluoroforta

1) techniki suche:

MIEDZIORYT - najstarsza technika graficzna na metalu, stosowana już w XV wieku. Rysunek wykonuje się rylcem na wypolerowanej płycie miedzianej, z tym że najpierw wycinane są ogólne kontury, później wypełniane modelunkiem. Płytę pokrywa się farbą, po czym usuwa się jej nadmiar tak, że farba pozostaje jedynie w wyżłobionych rowkach. Wzór z płytki odbija się pod specjalną prasą na lekko wilgotnym papierze. Farba na odbitce tworzy lekkie wypukłości. W technice tej można stosować cienkie, misterne, niemal jubilerskie