33842

niskoprocentowych, jednakże pod warunkiem opracowania przez państwa uczestniczące w programie wspólnych zasad odbudowy i rozwoju, a także podziału kredytów.

Odpowiedzią na propozycję USA było utworzenie w dniu 16 kwietnia 1948 roku, przez państwa zachodnioeuropejskie Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC), mającej pełnić rolę łącznego partnera USA. Pomimo iż propozycja pomocy skierowana była do całej Europy, została ona odrzucona przez kraje tzw. Demokracji ludowej (także Polskę) w wyniku ostrej krytyki programu przez ZSRR.

Początkowo głównym zadaniem OEEC stało się:

- stworzenie programu odbudowy i rozwoju współpracy gospodarczej państw członkowskich oraz podziału pomocy amerykańskiej, oraz

-    wypracowanie forum rokowań i konsultacji ze Stanami Zjednoczonymi w sprawach dotyczących Europy.

Jednakże po zakończeniu w 1950 roku programu pomocy państwa OEEC zdecydowały kontynuować swą współpracę poszerzając jednocześnie i modyfikując program swego działania. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych, OEEC przekształcona teraz w Organizację Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (OECD) była już „głównym forum dyskusji nad przyszłym kształtem gospodarczym Europy Zachodniej", podejmując działania na rzecz liberalizacji handlu i współpracy między państwami¹.

Kolejnym krokiem ku urzeczywistnieniu zjednoczenia było powstanie w 1949 roku niezwykle istotnych i odgrywających olbrzymią rolę na arenie światowej organizacji. Mowa tu o Radzie Europy oraz o Organizacji Paktu Północnego Atlantyku - NATO.

Przedsięwzięcia związane z unifikacją nie satysfakcjonowały jednakże wielu zwolenników zjednoczenia Europy, którzy nadal starali się poszukiwać coraz efektywniejszych i sprawniejszych rozwiązań. Jednym z fundamentalnych „architektów" europejskiego zjednoczenia był francuski ekonomista Jean Monnet, który całą swą zawodową karierę poświęcił organizowaniu międzynarodowej współpracy. Starał się on dostosowywać koncepcje integracji do potrzeb swej ojczyzny, jako że Francja, obawiając się zagrożenia ze strony Niemiec, dążyła do rozwiązań mających jak najlepiej chronić jej interesy. Pod wpływem działalności Monneta, 9 maja 1950 roku minister spraw zagranicznych Francji, Robert Schuman przedstawił deklarację proponującą utworzenie wspólnoty interesów Francji i Niemiec poprzez powierzenie zarządzania rynkiem węgla i stali niezależnej władzy. Na tę propozycję odpowiedziało pozytywnie 5 państw europejskich: Niemcy, Włochy, Holandia i Luksemburg. Ich rokowania zaowocowały utworreniem w Paryżu 18 kwietnia 1951 roku Europejskiej wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS), której przewodniczącym został J. Monnet. Głównym celem wspólnoty stało się utworzenie wspólnego rynku węgla i stali, sektorów mających kluczowe znaczenie dla odbudowy i rozwoju gospodarek. Z czasem rozpoczęto podejmować próby rozszerzenia EWWiS o sferę wojskową i polityczną. Jednakże niepowodzenia w tym kierunku, wywołane barierami interesów narodowych, skierowały uwagę polityków w kierunku integracji gospodarczej, środkowi mogącemu doprowadzić do integracji politycznej^{1 2}.

Niebagatelny wpływ na zainteresowanie możliwościami unii gospodarczej miały rzecz jasna niezbite sukcesy odnoszone przez państwa EWWiS, które w szybkim tempie odbudowywały i powiększały swój potencjał gospodarczy. Jednakże i one napotykały w swych działaniach na bariery, wynikłe ze zbyt małych rynków wewnętrznych lub niewielkich zasobów finansowych, których samodzielne pokonanie było wówczas niemożliwe. W takich oto warunkach państwa Beneluksu wystąpiły z inicjatywą rozszerzenia integracji na inne dziedziny gospodarki. Powołano wówczas Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom), które powstały na bazie traktatów podpisanych w Rzymie 25 marca 1957 roku przez państwa wchodzące w skład EWWiS. Weszły one w życie 1 stycznia 1958 roku, a czas ich obowiązywania jest nieokreślony. Celem EWG miało być przyczynianie się do rozwoju gospodarczego, wzrostu gospodarczego, większej stabilności, wzrostu poziomu życia i zacieśniania więzów pomiędzy państwami.

Od początku zakładano, iż wszystkie trzy istniejące wspólnoty w przyszłości ulegną połączeniu. Dlatego też, wraz z podpisaniem Traktatów rzymskich, podpisano jednocześnie konwencję o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich. Na jej podstawie uformowano następnie Parlament Europejski oraz Trybunał, będące wspólnymi organami EWWiS, EWG oraz Euroatomu. Powstały 30 marca 1962 roku Parlament Europejski, w którym zasiada 626 posłów ma uprawnienia legislacyjne, budżetowe i kontrolne. Trybunał Sprawiedliwości, utworzony w 1952 roku (obecna nazwa Europejski Trybunał Sprawiedliwości) stoi na straży przestrzegania prawa w zakresie interpretacji i stosowania Traktatów. Jako jedyny ma uprawnienie opiniowania w sprawie prawidłowości interpretacji Traktatów lub orzekania o zgodności z Traktatami aktów prawnych wydawanych przez instytucje Wspólnoty.

1

L. Ciamaga .... op. cii., s. 12- 14.

2

1. Popi tik - Rysifiska. op. cif., s. 8 - 11.