33861

ilości pieniądza papierowego, który zalewał rynek wywołując gwałtowną zwyżkę cen, dezorganizując w efekcie system pieniężno kredytowy i całą gospodarkę. Z problemem inflacji borykają się lub borykały niemalże wszystkie kraje świata.

Wzrost cen obserwowano także w warunkach istnienia systemu waluty kruszcowej, a także w okresach ożywienia koniunktury. Równoważony był on odpowiednim spadkiem cen w okresie kryzysu. Mieliśmy więc do czynienia z mechanizmem wahań cyklicznych, w których ceny wykazywały elastyczność w obu kierunkach.

W ostatnich dziesięcioleciach skala i charakter problemu uległy zmianom. Kraje wysoko rozwinięte nie przeżyły w tym okresie klęski hiperinflacji choć doświadczenie krajów latynoamerykańskich a także przyszłość Polski z drugiej połowy 1989 roku przypominają o jej potencjalnym niebezpieczeństwie.

Fluktuację cen w cyklu koniunkturalnym przestały odpowiadać klasycznym regułom. Zamiast tego obserwujemy proces względnie powolnego, stale postępującego i nieodwracalnego wzrostu ogólnego poziomu cen.

I.    Definicja inflacji.

Mckenzie definiuje inflację w następujący sposób: „Jest to trwały wzrostl ogólnego poziomu cen przy uwzględnieniu zmian jakości towaru, mierzona jest w pewnym okresie czasu. Może ona powodować zarówno straty jak i korzyści w gospodarce.". Z kolei Begg mówi, że „Inflacja jest to wzrost przeciętnej ceny dóbr w jakimś okresie. Czysta inflacja jest przypadkiem szczególnym kiedy wszystkie ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie."

I.    Przyczyny inflacji

Aby zrozumieć na czym polega inflacja i uświadomić sobie jakie mogą być jej skutki musimy poznać przyczyny, które ją powodują. Monetaryści a wśród nich Milton Friedman twierdzą, że inflacja spowodowana jest przez nadmierną w porównaniu z podażą dóbr ilością pieniądza w gospodarce. Nadwyżkę popytu na dobra przypisują wzrostowi nominalnej podaży pieniądza. Uważają, że „inflacja zawsze i wszędzie jest zjawiskiem pieniężnym".

Większość okresów szybkiej inflacji występowała podczas wojen a najbardziej znanym przypadkiem są wydarzenia w Niemczech z roku 1922. Spustoszona gospodarka, trapiona spadkiem produkcji i wpływów podatkowych, została dodatkowo obciążona płatnościami reparacji wojennych. Budżet państwa niemieckiego wykazywał ogromny deficyt, finansowany głównie przez drukowanie pieniędzy. Aby w 1923 r. Kupić napój, który w 1922 r. Kosztował 1 markę, trzeba było wydać 19 min. marek.. Stany