Rodzaje pieniądza:
• papierowy - niewymienialny na złoto (wyjątek w przypadku należności zagranicznych), posiada parytet zloty - jego jednostki formalnie reprezentowały określone wagowo ilości złota, lecz to bez znaczenia, bo był niewymienialny. Istotne jest to, że złote parytety walut kształtowały ich kurs, przez co stały się powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym
• bankowy (depozytowy) - zwany też pieniądzem wkładowym lub depozytowym, służący do rozliczeń bezgotówkowych
• elektroniczny - zapis stanu konta w pamięci komputera, rachunek uznawany na podstawie kart magnetycznych, przelewy są dokonywane za pomocą komputerów
0 bankomaty - plastikowa karta pozwala na dokonywanie wpłat, wypłat, przelewów, sprawdzenia stanu konta
0 terminale - umożliwiają sprawdzenie stanu konta i obciążenie rachunku bankowego kupującego, przy uznaniu rachunku sprzedawcy (market)
0 bankowość domowa - fuckcje banku przez Internet Prawo Kopernika - Greshama - „Gorszy pieniądz wypiera lepszy” - złoto => pieniądz papierowy => zapis elektroniczny. Dziś ekwiwalentną funkcję pieniądza spełniają jego substytuty - czeki, weksle, obligacje, akcje.
Funkcje pieniądza:
• miernik wartości - orkeśla wzajemny stosunek wartościowy poszczególnych towarów i usług w procesie wymiany za pomocą cen
• środek cyrkulacji - w procesie kupna-sprzedaży spełnia funkcję ośrodka wymiany
• tezauryzacja - jest ucieleśnieniem bogactwa ekonomicznego, więc pozwala gromadzić majątek w postaci oszczędności
• środek płatniczy - pozwala regulować zobowiązania wynikające z zaciągniętych kredytów, spłaty pożyczek, zapłaty podatków, kar, czynszów
• pieniądz światowy - gdy gwarantuje swobodną wymienialność zewnętrzną przy obrocie płatniczym i kapitałowym (dolar, euro)
Ul Równanie obiegu pieniądza:
M* V = P* Q
M zasoby pieniądza, V - prędkość obiegu pieniądza, P - ceny dóbr i usług, Q - ilość wytworzonych dób i usług
Skutki zmian poziomu produkcji i zasobów pieniądza - jeśli wzrasta poziom produkcji, to musi się obniżyć poziom cen, z kolei by nie dopuści do spadku cen, muszą być zwiększone zasoby pieniądza lub jego prędkość w obiegu lub obie te wartości. Wzrost poziomu cen -inflacja może nastąpić w sytuacji gdy:
M i V lub obie te zmienne będą rosły szybciej niż Q Q nie ulegnie zmianie a wzrośnie M - Q i M nie zmienią się, wzrośnie V P się zmniejszy, M i V nie zmienią się
Gdy M zmniejszy się, V nie zmieni, to musi nastąpić spadek P lub Q. Jednak jeśli wraz ze spadkiem P, Q pozostaje stałe to wystąpi bezrobocie.
Skutki zmian prędkości obiegu pieniądza - wynikają najczęściej z terminów wypłat dokonywanych w regularnych odstępach czasu - tydzień, miesiąc. Istnieje granica zakresu tempa i wzrostu V i spowodowanej przez niego inflacji. Prędkość obiegu pieniądza zmienia się w kierunku przeciwnym do zmiany wielkości zasobów pieniężnych utrzymywanych przez ludność - jeśli spodziewany wzrost cen - wzmaga się V, jeśli przewidywane obniżki -