3398

komputerów)koncentrował uwagę na efektywności produkcji. W wydanej w 1832 roku książce „On the Economy of Machinery and Manufactureś' dokonał gruntownej analizy procesu produkcji, podziału i organizacji pracy wyspecjalizowanej, z uwzględnieniem kosztów, czasu i doboru robotników, maszyn i narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy wytwórczej. Źródeł korzyści z podziału pracy dopatrywał się nie tylko we wzroście wydajności pracy, ale i wzroście umiejętności i wprawy robotników. Dostrzegał również aspekt ludzki. Wykazywał, że harmonijne stosunki pomiędzy kierownictwem i siłą roboczą mogą przynosić korzyści obu stronom.

2. Kierunki w nauce zarządzania.

Na przełomie XIX i XX wieku pojawiają się pierwsze koncepcje teoretyczne na temat organizacji i zarządzania. Koncepcje te starano się uporządkować i podzielić na odpowiednie kierunki, szkoły czy nurty wg różnych kryteriów. Z pośród wszystkich szkół i koncepcji można wyróżnić kilka zasadniczych i historycznie ukształtowanych kierunków i nurtów w nauce organizacji i zarządzania. Są to:

1.    Kierunek „naukowej organizacji pracy" (Scientific Management), określany jako szkołą klasyczna (szersze ujęcie) lub nurt inżynierski (Industrial Engineering), a w jego ramach:

■    fordyzm, jako pokrewny, lecz odrębny system organizacji produkcji,

■    szkoła neoklasyczna,

2.    Kierunek administracyjny, określany jako nurt administracyjno -biurokratyczny,

3.    Kierunek socjologiczno - psychologiczny, a w jego ramach:

■    szkoła stosunków międzyludzkich, tzw. Humań Relations,

■    szkoła behawioralna,

4.    Szkoła procesu zarządzania: badań operacyjnych i teorii decyzji,

5.    Podejście systemowe,

6.    Podejście sytuacyjne.

3. Kierunek „naukowej organizacji pracy".

Naukowe zarządzanie - podejście do zarządzania zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez poszczególnych pracowników.

Rozwój kierunku Scientific Management dokonał się na przełomie XIX i XX wieku. Nurt ten zapoczątkował tworzenie podstaw nauki o organizacji i zarządzaniu. Stało się to za sprawą wybitnych praktyków organizacji i twórców koncepcji teoretycznych, takich jak: F.W. Taylor (1856-1915), H.Emerson (1852-1931), H. Gant (1861-1919), małżeństwo Frank B. Gilberth (1868-1924) i Lilian Giberth (1878-1972), H. Le Chatelier (180-1936), H. Ford (1863-1947), K. Adamiecki (1866-1933).

Najbardziej znanym twórcą podstaw nauki o organizacji jest Frederic W. Taylor. Jego działalność naukowo -badawcza została poprzedzona kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym w przemyśl. W swojej karierze zajmował niemal wszystkie stanowisk, od robotnika po dyrektora. W 1903 roku opublikował pierwszą na świecie pracę z zakresu nauki organizacji pt