34115

przepisach ustrojowych danego rodzaju osoby prawnej: spółka handlowa - w przepisach Kodeksu handlowego, przedsiębiorstwo państwowe - w przepisach ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, spółdzielnia - w przepisach Prawa spółdzielczego, bank - w Prawie bankowym, przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe - w ustawie o działalności ubezpieczeniowej. Jeżeli podmiotem gospodarczym jest osoba fizyczna likwidacja polega na trwałym zaniechaniu prowadzenia działalności gospodarczej. W takiej sytuacji wierzycielom nie pozostaje w zasadzie nic innego jak spisać swe wierzytelności w ciężar strat chyba że może ona być dochłodzona od innych osób, np. od członków zarządu spółki kapitałowej ze względu na działania lub zaniechania godzące w interes wierzycieli spółki, od poręczycieli itd.

Utożsamianie upadłości z bankructwem nie jest też w pełni adekwatne ze skutkami ogłoszenia upadłości. Wprawdzie regułą jest, że postępowanie upadłościowe prowadzi do likwidacji majątku masy upadłościowej, to jednak do tej reguły istnieje istotny wyjątek. Zgodnie z art. 171 Prawa upadłościowego upadły może w tym postępowaniu zawrzeć układ z wierzycielami nie uprzywilejowanymi. Zawarcie układu i jego zatwierdzenie oznacza, że postępowanie upadłościowe osiągnęło swój cel. Realizacja celu postępowania upadłościowego poprzez układ nie wymaga, likwidacji podmiotu gospodarczego i sprzedaży majątku masy upadłościowej.

Gdy mowa o bankructwie trzeba również zwrócić uwagę na jego szczególnie groźną dla prawidłowego kształtowania się stosunków gospodarczych postać, a mianowicie umyślne doprowadzenie do bankructwa celem pokrzywdzenia wierzycieli. Aktualnie przepisy naszego prawa karnego nie przewidują tego rodzaju odrębnej kategorii przestępstwa. Przewidywał ją natomiast dawniej nasz Kodeks karny z 1932 r. w art. 274: "Kto w celu pokrzywdzenia wierzycieli doprowadza do tego, że nastąpiła jego niewypłacalność lub ogłoszono jego upadłość - podlega karze więzienia do lat 5". Wobec braku obecnie takiej normy prawnej takie działanie podmiotu gospodarczego i jego organów można by obecnie kwalifikować jedynie jako przestępstwo oszustwa (art. 205 obowiązującego Kodeksu karnego). Przepis ten brzmi: "Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat".

Postępowanie upadłościowe. Postępowanie dotyczące upadłości składa się z dwóch ściśle ze sobą powiązanych faz: pierwsza to postępowanie o ogłoszeniu upadłości, druga - postępowanie upadłościowe w ścisłym tego słowa znaczeniu. Postępowanie wszczyna się w sądzie rejonowym - sądzie gospodarczym, w którego okręgu znajduje się zakład główny przedsiębiorstwa dłużnika. W przedmiocie ogłoszenia upadłości sąd orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych.

Wszczęcie postępowania o ogłoszenie upadłości może nastąpić wyłącznie na wniosek uprawnionego podmiotu. W żadnej sytuacji sąd nie jest uprawniony do wszczęcia tego postępowania z urzędu. Do złożenia takiego wniosku są uprawnieni w. pierwszej kolejności wierzyciel i dłużnik. Złożenie takiego wniosku jest prawem wierzyciela i obowiązkiem dłużnika. Na mocy art. 5 Prawa upadłościowego podmiot gospodarczy jako dłużnik jest zobowiązany, nie później niż w ciągu dwóch tygodni od zaprzestania płacenia długów, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości, chyba że wniósł podanie o