-głównym czynnikiem rozwoju instytucji osoby prawnej były potrzeby gospodarcze ustroju kapitalistycznego, w ramach którego kształtowały się spółki handlowe (prototypy osób prawnych)
-istnieją 2 główne cechy, które świadczą o atrakcyjności tej instytucji:
1) jest dogodną dla obrotu gospodarczego formą koncentracji kapitału
2) prowadzi do ograniczenia odpowiedzialności oraz ryzyka uczestników organizacji obdarzonej osobowością prawną IV. OGÓLNA REGULACJA OSÓB PRAWNYCH -art. 35 KC stanowi, że powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają wtaściwe przepisy, tj. odsyła do pozakodeksowych ustaw, które regulują:
a) rodzaje osób prawnych (np. spółki handlowe, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe)
b) istnienie indywidualnie określonych osób prawnych (np. NBP) -KC reguluje fragmenty instytucji osób prawnych:
1) powstanie i rejestry
2) nazwy
3) siedziby
4) wykonywanie zdolności do czynności prawnych 1) POWSTANIE I REJESTRY □
Powstanie O istnieją 3 systemy powstawania osób prawnych:
1) system aktów organów państwa - kreatorem osoby prawnej jest organ państwa, który poprzez akt administracyjny (tzw. akt erekcyjny) lub akt normatywny (ustawę, rozporządzenie) powołuje do istnienia jednostkę organizacyjną posiadającą osobowość prawną:
■ -uczelnie funkcjonujące w systemie szkolnictwa wyższego posiadają osobowość prawną
-publiczne uczelnie akademickie są tworzone w drodze ustawy, a publiczne uczelnie zawodowe w drodze rozporządzenia Rady Ministrów
■ -bank państwowy może być utworzony przez RM w drodze rozporządzenia na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Finansowego
■ -tworzenie gmin następuje w drodze rozporządzenia RM
2) system koncesyjny - w tym systemie jednostka organizacyjna jest tworzona przez inicjatorów (założycieli), którymi mogą być osoby fizyczne lub osoby prawne
-dla powstania tej osoby prawnej wymagana jest zgoda/koncesja/pozwolenie właściwego organu
■ -utworzenie uczelni niepublicznej wymaga wystąpienia osoby fizycznej lub osoby prawnej niebędącej państwową ani samorządową osobą prawną do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego o wydanie pozwolenia na utworzenie tejże uczelni
-w pozwoleniu określa się nazwę, siedzibę, założyciela uczelni, prowadzone kierunki studiów, minimalną wielkość i rodzaj środków majątkowych, które założyciel jest obowiązany przeznaczyć na jej utworzenie
3) system normatywny - polega na określeniu w akcie normatywnym w sposób generalny dla konkretnego rodzaju jednostek