34203

stopniu niebezpieczeństwa, toteż pojawia się operacja dzielenia ryzyka pomiędzy większą liczbę ubezpieczycieli. Dużą rolę w zawierani tych umów odegrali prywatni pośrednicy zwani maklerami. Są to początki koasekuracji i reasekuracji.    W XV wieku

pojawiła się nowa forma ubezpieczenia zwana zakładem, która czasem przenikła do wszystkich umów. Szybko jednak zakłady przestały być celem gospodarczym, ale stały się celem samym w sobie. Zaczęto zakładać się np. o życie panujących, o wynik podróży danego okrętu. Dlatego szybko zaczęto zabraniać takich umów. W XVII i XVIII wieku na podstawie doświadczeń z średniowiecza pojawiają się zaczątki statystyki ryzyka, kształtują się zasady rachunku prawdopodobieństwa, jak również matematyczne podstawy operacji długoterminowych i badań nad śmiertelnością, stanowiące o dalszym rozwoju ubezpieczeń na życie.

W XVII wieku pojawia się zrzeszenie kapitałowe (kampanie, towarzystwa akcyjne), które zarobkowo prowadzą interesy ubezpieczeniowe. W tym okresie powstają też korporacje publicznoprawne które realizowały ubezpieczenia przymusowe. Zakłady te zwane socjetami opierały się zwykle na przymusie i prowadziły prawie wyłącznie ubezpieczenia budowli. W początkach XVII stulecia obok ubezpieczeń jednostkowych pojawiają się pierwsze towarzystwa akcyjne ubezpieczeń morskich, które wkrótce zajmują dominujące stanowisko. W 1705 roku w Anglii założono pierwsze towarzystwo ubezpieczeń na życie oparte na wzajemności, zawierające roczne ubezpieczenia kapitału na sumy zmieniające się w zależności od liczby osób ubezpieczonych w danym roku.

Zasadnicze siły motoryczne rozwoju ubezpieczeń w XIX i XX wieku to postępy produkcji, powstanie nowych niebezpieczeństw i komplikowanie się stosunków społecznych. Rozwinęły się w tym czasie mało stosowane ubezpieczenie transportów lądowych. W gospodarstwach rolnych zaczęto stosować na szeroka skale ubezpieczenia ogniowe, gradowe i ubezpieczenia bydła. W owym czasie nastąpił wzrost ubezpieczeń opartych na życiu ludzkim. Nastąpił rozwój nowych gałęzi ubezpieczeń. W latach pięćdziesiątych XIX wieku w związku z rozwojem ruchu kolejowego powstaje w Anglii ubezpieczenie od wypadków, początkowo pokrywają one tylko ryzyko wypadków kolejowych, z czasem wypadki w przemyśle, w reszcie w ogóle na wypadki powodujące niezdolność do pracy lub śmierć. Pojawiają się też wtedy zaczątki ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej. W XIX wieku wprowadzono również przymusowe ubezpieczenie społeczne od wypadków. „W krajach, gdzie wprowadzono wypadkowe ubezpieczenia społeczne oparte na przymusie i monopolu, instytucje ubezpieczeń od wypadków skoncentrowały swą działalność na ubezpieczeniach indywidualnych oraz zbiorowych ubezpieczeniach nierobotniczych. Natomiast instytucje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej skoncentrowały się na ubezpieczeniach odpowiedzialności z tytułu posiadania określonych przedmiotów, uprawnienia pewnych zawodów lub wykonywanie pewnych czynności" ⁴.Wpłynęło to na rozwój działu ubezpieczeń samochodów, a zwiększyły się jeszcze bardziej, gdy w poszczególnych krajach

Por. Tamże, s. 38