34352

zbiorowości i jednostki. Zasady etyki w działalności gospodarczej wywodzą się więc z ogólnospołecznych norm moralnych. Wolność działalności gospodarczej winna sprzyjać rozwojowi społecznemu, służyć dobru ogółu i jednostki, umacniać i doskonalić system gospodarczy.

Etyka w biznesie - częściej w sensie negatywnym, niż pozytywnym - jest przedmiotem licznych, nazbyt licznych doniesień mediów. Media bowiem prezentują chętniej przykłady nieetycznych zachowań, niż tego, co służyć by mogło za wzór dobrej praktyki w działalności gospodarczej. Utrwala się w ten sposób stereotyp biznesu, negatywny, niestety. Żałować wypada, że tak niewiele czynią w sprawie jego przezwyciężenia organizacje zrzeszające przedsiębiorców i pracodawców. Skromność to, czy niedocenianie znaczenia sprawy? A może warto byłoby się postarać, by słowo „biznesmen" czy „biznesmenka" wyróżniało ludzi biznesu, których cechuje oprócz kompetencji także honor zawodowy.

2.1. Przedmiot etyki biznesu

Etyka i biznes to nie są pojęcia wykluczające się. Myślę, że etyka formułuje i wyznacza kierunki oraz zasady moralnego postępowania w biznesie. W warunkach gospodarki wolnorynkowej reguluje postawy i zachowania ludzi zarówno w obrębie samej organizacji, jak i jej otoczeniu. Każdy człowiek wchodzący do organizacji wnosi system wartości i tym samym wzbogaca ją. Ważnym jest, aby wartości te były moralnie słuszne i społecznie akceptowane. Kradzież, kłamstwo, oszustwo są po prostu złe. Złe jest też tchórzostwo, nieodpowiedzialność, łamanie danego słowa i zdrada. Sprawiedliwość i bezstronność są natomiast dobre zawsze. Wartości te ostają się wszędzie, w miłości i na wojnie, w interesach i rozrywce, w życiu i w sztuce na całym świecie. Oczywiście, wartości te mogą nie zawsze dać się pogodzić i czasem może być konieczne dokonywanie wyborów między nimi.

Etyka biznesu jest nazwą ogólną etyki działalności gospodarczej. Etyka biznesu obejmuje także etykę organizacji oraz etykę zarządzania jako wyspecjalizowane działy, w których pojawia się coraz więcej, jak np. etyka marketingu, etyka finansowa, etyka e-biznesu, etyka oceny personelu, etyka menedżerów, etyka doboru i naboru personelu, etyka w negocjacjach, czy też etyka w relacjach firmy wobec klienta i konkurenta.

Etyki w biznesie nie należy jednak redukować do etyczności zachowań indywidualnych, choć od moralności ludzi zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach w firmie, w szczególności na stanowiskach kierowniczych, zależą podejmowane przez nich decyzje. Ale przecież decyzje te nie są podejmowane w próżni społecznej, wręcz przeciwnie środowisko pracy, jego kultura wpływa znacząco na przyzwalanie na jedne zachowania i sprzeciw wobec innych zachowań. O organizacji powiemy, że jest etyczna, jeśli działania na jakie zezwala nie stoją w sprzeczności z normami etycznymi, obyczajami, zwykłą przyzwoitością. W przeciwnym wypadku firma uznana zostanie za nieetyczną. A wiadomo czym grozi ignorowanie etyki w firmie : uznaniem firmy za hołdującą negatywnym wartościom; podejrzeniem, że zarząd robi