DSC75

6. KOSZTY PRODUKCJI 6.1. Rodzaje kosztów i ich charakterystyka

Każda działalność gospodarcza wiąże się z ponoszeniem kosztów przez przedsiębiorstwo. Jak wspomniano w rozdziale piątym, głównym celem każdej firmy według ekonomii klasycznej jest maksymalizacja zysków¹. Zysk jest to różnica pomiędzy sumą przychodów i kosztów poniesionych w celu uzyskania tych przychodów. W związku z tym przedsiębiorstwa starają się wypracowywać taką strukturę kosztów, aby osiągać jak największe zyski z prowadzonej działalności.

Koszty produkcji są elementem podejmowania racjonalnych decyzji przez producenta. Aby uzyskać ustalone w wyniku wyboru ekonomicznego efekty, musi on ponieść określone nakłady, gdyż koszty produkcji obejmują zużycie posiadanych zasobów (pracy, materiałów, maszyn i urządzeń). Ograniczona ilość zasobów ekonomicznych sprawia, że zużywając je na dane przedsięwzięcie gospodarcze, traci możliwość wykorzystania ich na inne cele i uzyskania z nich korzyści. Podejmując decyzje uzyskania jednych zasobów, traci możliwość zdobycia innych zasobów (zasada ekonomii subiektywnej). Kosztem zużycia zasobów w dany sposób jest wartość tego, co z tych zasobów można byłoby utworzyć, gdyby zostały one użyte w najlepszy alternatywny sposób. Koszt wyprodukowania danego dobra jest to także wartość tego, czego trzeba się wyrzec, aby wytworzyć dane dobro.

Koszt alternatywny to wartość najbardziej cenionej przez nas możliwości, niewybranej w związku z decyzją wyboru innej możliwości. Koszt alternatywny: -jest zawsze ponoszony przez osobę, która podejmuje decyzję,

-jest określony w chwili dokonywania wyboru,

- ma charakter subiektywny.

Z ograniczoności zasobów ekonomicznych wynika konieczność ciągłej analizy korzyści i kosztów. Zasoby ekonomiczne wykorzystywane w przedsiębiorstwie obejmują pieniężną wartość czynników produkcji (np. nakładu pracy, materiałów', energii, paliwa, maszyn) zużytych na wytworzenie określonego produktu. Koszty ujmowane jako różnego rodzaju wydatki są związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa i wytwarzaniem określonej wielkości produkcji. Są one szczególnie ważne z punktu widzenia rachunkowości przedsiębiorstw. Aby utrzymać zasób ekonomiczny w danym zastosowaniu, konieczne jest ponoszenie kosztów. Odpo-

1

Należy pamiętać, że istnieją różne koncepcje głównego celu działalności przedsiębiorstwa. Przedstawiono je w rozdziale piątym.