1920 Fromm wstępuje do Wolnej Akademii Żydowskiej. Tu refleksje nad światem. Styka się z Noblem i Buberem
potem związany z Instytutem Badań Społecznych. Spotkanie z Maxem Horkheimerem. Herbertem Marcuse i Theodroem Adomo. Zainspirowali go do ponownego odczytania Marksa, on ich do Freuda. Potem się sporo kłócili, np. Fromm nie zgadzał się, że wszystkim kieruje biologia, zakwestionował libido; reszta innego zdania Karen Horney - próbuje uwspółcześnić tezy Freuda
Harry Suliyan - wpływa na Horney, Fromma, Mead i Benedict. Psychiatria - nauka o stosunkach międzyludzkich, badanie człowieka w relacjach z innymi; staje się synonimem psychologii społecznej. Koniec myślenia o człowieku tylko przez pryzmat biologii
1933 wyjeżdża do USA, tam już zostaje: Chicago, potem NY. Współpraca z Horney i Sulivanem. Potem przeprowadza się do Meksyku
„O sztuce miłości" (1956), „Zapomniany iezvk" (1956), „Serce człowieka" (1964), MAnatomia ludzkiej destrukęyjności" (1973)
wpływ Freuda na Fromma: znaczenie dzieciństwa, nieświadomość, libido (najpierw się zgadza, potem zaprzecza) definicja człowieka
• Marks - istota świadoma, wolno działająca i aktywna. Typy naszych popędów:
o stałe: wszyscy jako istoty biologiczne je mamy; ale nie takie jak zwierzęta, bo istnieje kontekst społeczny
& względne: zależą od sytuacji społecznej, w której człowiek istnieje
• Freud - istota biologiczna, którą targają popędy
• Fromm - bazuje bardziej na Marksie, podważa mechanistyczne widzenie człowieka.
Marks: 1-stronny rozwój człowieka zawsze prowadzi do spaczenia osobowości. Fromm
też. Człowiek musi się rozwijać harmonijnie
miłość:
• Marks - aktywność
• Freud - seks
• Fromm - aktywna, czynna postawa wobec życia nekrofilia i biofilia:
• w „Anatomii ludzkiej destrukcyjności", „ Sercu człowieka", „Wojnie w człowieku"
• nektofilia: zboczenie seksualne to ostateczna granica; nekrofilia dotyczy każdego zamykania przepływu życia. Pedant = nekrofil. Również ograniczanie rozwoju dziecka świadczy o takim typie osobowości
• biofilia: dążenie do życia w sensie swobodnej, aktywnej postawy; nie
ograniczanie tego procesu. Chaos, zgoda na życie we wszystkich jego przejawach, na płynięcie. Na bazie biofilii koncepcja Schneizera (filozofia życia) i E.O. Wilsona (Fromm + Gaja; jesteśmy związani z całym życiem na ziemi)
matriarchat
• wg Bahoffena to początek dziejów; wcześniej tylko heteryzm (chaos płciowy)
• kluczowy moment dla rozważań o początku dziejów - 1861 - matriarchat czy patriarchat?
• cechy społeczeństwa matriarchalnego wg Bahoffena:
o bierne poddanie się naturze «=> wartości biologiczne - nadrzędne <> duch uwalnia się od materii
podst. zas. moralna - miłość macierzyńska; w sprzeczności z później ustalonym przez patriarchat skodyfikowanym prawem.
• struktura neligii wynika ze struktury psychiki
• dramaty Sflfnklflsa
o Edypa nie powinno się traktować w kategoriach freudowskich. Nie chodzi o kazirodztwo, tylko o bunt przeciwko ojcu w rodzinie patriarchalnej o przejście od matriarchatu do patriarchatu: bo matka wybiera ojca (najważniejsza jest więc dla niej władza, hierarchia, patriarchat) a nie syna (więzy krwi)
• ..Enuma Elisz" (babiloński mit stworzenia)