34504

największej aktywności na powierzchni Słońca. Co więcej, co 960 lat bieguny zamieniają się miejscami, co zmienia kierunek pola magnetycznego To wszystko ma oczywiście swój wpływ na zmienne wartości poziomej składowej magnetyzmu ziemskiego i trudność powtórzenia dwa razy tych samych wyników.

Do mierzenia składowej poziomej magnetyzmu ziemskiego można użyć busoli stycznych. Busola ta jest właściwie galwanometrem z ruchomym magnesem, który w większości przypadków jest po prostu igłą kompasu Jeżeli przez uzwojenie busoli puścimy prąd elektryczny, na igle oprócz pola magnetycznego Ziemi będzie działać pole magnetyczne prądu w uzwojeniu Zmieniając natężenie prądu spowodujemy zmianę wychylenia igły o kąt a, co wynika z faktu, że oba pola magnetyczne się sumują.

Ponieważ natężenie pola magnetycznego ziemi tworzy z płaszczyzną powierzchni Ziemi kąt <p, można je rozbić na składową poziomą i pionową Ponieważ igła kompasu jest zamontowana w pozycji horyzontalnej, widać że działa na nią siła magnetyczna pola Ziemi proporcjonalna do składowej poziomej magnetyzmu ziemskiego według wzoru

Ft k*H_h

gdzie H_h jest składową poziomą magnetyzmu pola ziemskiego a k jest wspólczynnikim proporcjonalności igły magnetycznej Analogiczna zależność zachodzi dla siły magnetycznej prądu

F_pU*H„

której kienmek jest prostopadły do płaszczyzny uzwojenia.

By zmierzyć składową poziomą natężenia pola magnetycznego Ziemi przy pomocy busoli stycznych, na początku ustawiamy busolę tak, aby płaszczyzna uzwojenia busoli pokrywała się z płaszczyzną pola magnetycznego Ziemi W praktyce oznacza to, że na początku igła magnetyczna powinna wskazywać zero na podzialce busoli Po przepuszczeniu prądu przez uzwojenie na igłę działa siła F proporcjonalna do natężenia prądu; wówczas igła odchyla się o kąt a Równowaga igły zachodzi, gdy siły wypadkowe magnetyzmu ziemskiego i pola prądu się równoważą.

Ponieważ natężenie pola magnetycznego w środku uzwojenia, zgodnie z prawem Biota-Savarta, wynosi