Korzystając z wprowadzonej notacji, pole „trójkąta parabolicznego" można wyrazić następująco:
s:
x2dx.
Definicja całki oznaczonej dla funkcji przedziałami ciągłej
Uwaga 1. Wzorem (2) można zdefiniować całkę oznaczoną dla pewnych funkcji nieciągłych, np. dla funkcji przedziałami
ciągłych. Funkcję / nazywamy przedziałami ciągłą na przedziale [a,6], jeżeli istnieją liczby ci,ca.....c* takie, że: (i)
a < ej < ... < Ck < 6. (ii)/jest ograniczona na [a, 6] oraz ciągła na przedziałach (o. C]),(ci,C2),... (c*_i,c*),(c*,&), (iii) / ma granice lewostronne w punktach a, ej,..., c* oraz prawostronne w ci,..., c*, b.
Całki Rfcmanna i Lebesgue'a
Potrzeby praktyki (i teorii):
konstrukcja całki pewnych funkcji, które nie są przedziałami ciągłe (na odcinku [a, 6].) Konstrukcje takie podali: B. Ricmann (1826-1866): H. Lcbcsguc (1875-1941)
Całka f* f{x)dx gdy /> < a
Jeśli a < 6. to będziemy przyjmowali:
J^ f(x)dx- - y* f(x)dx.
oraz (gdy a = b)
f f{x)dx = 0.
Ja
Całka oznaczona funkcji ujemnej-intcrpretacja geometryczna
Jeśli funkcja / jest ujemna na przedziale [a, 6j. a < b. to całka f f{x)dx jest równa polu figury ograniczonej: prostymi y = 0, x = a i x = bonu wykresem funkcji f(x) pomnożonemu przez (-1).
Zastosowanie do obliczania drogi przebytej w ruchu zmiennym
Punkt materialny porusza się ruchem prostoliniowym z prędkością r(ł) zależną od czasu. Chcemy znaleźć drogę .s przebytą przez len punkt w przedziale czasowym [a. 6]. Zakładamy, że funkcja v jest ciągła.
Podzielmy przedział [a. 6] na n odcinków o równej długości:
[to»tl)'[tl't>).....(fn-2,<n-l),(fn-ł,<nj» gdzie t0 = Mn =*>
droga przebyta przez punkt materialny w przedziale czasowym [#,_i.= [a + (i - l)^jp,a + i—2) lub =
[a -ł- (i - l)^p.a + »*=£) jest równa w przybliżeniu v(f<_i)^=S. wartość przybliżona drogi przebytej przez punkt materialny na przedziale: [o, b] jest:
(3)
Zastosowanie do obliczania drogi przebytej w ruchu zmiennym— c.d.
Przechodząc do granicy (n —► oo):
fb
s = lim = / v(t)dł. n~°° Ja
Jeśli V(f) jest dowolna funkcją pierwotną funkcji v(t) na przedziale I = [«. 6]. wtedy droga przebyta przez punkt materialny w przedziale czasowym [a,b] jest równa V(6) - V(a).
Twierdzenie New tona-I^ibniza
Twierdzenie I. Jeżeli funkcja f jest ciągła na przedziale [a, 6], to
f f{x)dx = F(b) - F(a). (4)
gdzie F oznacza dowolną funkcję pierwotną funkcji f na tym przedziale.
2