34746

rodzaju zaraza.

Przykłady: Szelężnik większy,

Nasiona Chwastów

Niewątpliwą przewagę nad roślinami uprawnymi daje chwastom ich duża płodność. Niektóre gatunki wydają po kilkanaście tys. nasion z 1 egzemplarza. Liczne gatunki wieloletnie rozmnażają się wegetatywnie wytwarzając przy tym dużo liczbę nasion jak np. ostrożeń polny. W związku z olbrzymim współczynnikiem rozmnażania, w warunkach sprzyjających osypywaniu się nasion na polu, duże ich ilości nagromadzają się w glebie, gdzie mogą pozostawać przez długie lata, zachowując zdolność do kiełkowania.

Najliczniejsze są gatunki wydające w warunkach polowych od tysiąca do 5tys z jednej rośliny. Należą do nich komosy, szarłat szorstki, gwiazdnica pospolita, sporek polny, tasznik pospolity, maki i inne.

Do grupy wydającej o 500 do ltys nasion należą rdesty, tobołki polne, chwastnica jednostronna, gorczyca polna. Poniżej 500 nasion z 1 egzemplarza daje przytulia czepna, chaber bławatek, jasnota różowa, kąkol polny.

Stosunkowo nieliczne są gatunki, które kiełkują wyłącznie jesienią lub wyłącznie wiosną. Najliczniejsze są te, które mogą adaptować się zarówno do cyklu roślin uprawnych ozimych jak też jarych. Większość gatunków chwastów znosi dobrze niską temperaturę susze, nadmiar wilgoci, mają ponadto większość łatwość pobierania składników pokarmowych i utrzymania się nawet takich warunkach gdzie giną rośliny uprawne. Te ostatnie, pozostając pod stałą opieką człowieka i podlegając modyfikacją hodowlanym, są biologicznie znacznie słabsze w porównaniu z ich dzikimi towarzyszami.

Podane tu liczby nasion dotyczą egzemplarzy występujących w łanach roślin uprawnych. Mogą one być znacznie wyższe u roślin rosnących pojedynczo na skraju pól uprawnych lub w innych miejscach zapewniających dostęp światła i zaopatrzenie w skł. pokarmowe i wodę. Np. wolno rosnące przymiotno kanadyjskie może wydać nawet 200tys. Nasion, ostrożeń polny ponad 35tys. Nasion, mak polny ponad 80tys. sztuk

Okres spoczynku nasion i zdolność zachowania żywotności w glebie

Nasiona chwastów mają bardzo zróżnicowane okresy spoczynku nawet w obrębie jednego gatunku. Znany jest fakt, że niektóre nasiona komosy białej nie przechodzą okresu spoczynku i mogą kiełkować natychmiast po osiągnięciu dojrzałości, inne natomiast nie kiełkują w ciągu następnego roku i dłużej. Niektóre gatunki jak gwiazdnica pospolita najliczniej kiełkują bezpośrednio po osiągnięciu dojrzałości.

Najwięcej gatunków kiełkuje po 3-6 miesięcznym okresie spoczynku. Żywotność nasion chwastów w glebie jest również bardzo zróżnicowana w zależności od warunków. W glebie nie uprawianej niektóre gatunki mogą zachować żywotność do 60lat np. gwiazdnica pospolita, rdest ptasi oraz maruna bezwonna.

Na polach uprawnych natomiast, gdzie jest spulchniana, przewietrzana i utrzymana w stanie sprzyjającym życiu mikroflory, nasiona chwastów nie utrzymują tak długo zdolności kiełkowania.

Wpływ czynników siedliskowych na kiełkowanie nasion chwastów

Czynniki siedliskowe:

S odpowiednia temp gleby

* dostępność wody, dostęp do światła

Reakcja chwastów na temperaturę

S chwasty kiełkujące w niskiej temp: min 2-3°, opt 12-13°, max 20-25°: jaskier polny, ostróżka polna, przetacznik bluszczykowy, przytulia czepna

S chwasty kiełkujące w szerszym zakresie temp: min 2-3°, opt 12-13°, max 30-35°: mak polny, gorczyca polna, fiołek polny

^ kiełkujące w szerszym zakresie temp: opt 13-30°: tasznik pospolity, komosa biała, rzodkiew świrzepa, wiechlina roczna, miotła zbożowa