• współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych
• wzmocnienie współpracy miedzy państwarni-członkami w osiąganiu celów Unii Podstawowe zasady Traktatu:
> wprowadzenie Unii Gospodarczej i Monetarnej >■ wprowadzenie instytucji obywatelstwa Unii
> potwierdzenie zasady subsydiamości (Wspólnota w sferach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, może podejmować działania tylko wtedy, gdy państwa członkowskie nie mogą działać albo kiedy ze względu na skalę lub skutki proponowanych działań mogą one zostać lepiej zrealizowane przez działanie wspólne)
> poszerzenie współpracy w niektórych dziedzinach: przemysł, zdrowie publiczne, kultura, edukacja
> zrewidowanie kompetencji niektórych organów wspólnotowych, w tym poszerzenie kompetencji PE
TRAKTAT AMSTERDAMSKI (2 października 1997r. Wwż: 1 maja 1999r.) • zawarty na czas
nieoznaczony, wprowadzał zmiany dotykające wspólnotowe i unijne prawa podstawowe,
wśród
nich:
• możliwość nakładania sankcji na państwa członkowskie, które nie respektują zasad demokracji, praw człowieka, podstawowych swobód i reguł prawa (m in. możliwość zawieszenia prawa do korzystania z niektórych praw, włącznie z prawem do glosowania w Radzie)
• RE uzyskała możliwość zwalczania dyskryminacji, ze względu na rasę, pleć, pochodzenie, religię, wiarę, kalectwo czy orientację seksualną
• zasadę równouprawnienia kobiet i mężczyzn zaliczono jako podstawowe prawo Wspólnot
• obywatelstwo Unii jest dopełnieniem obywatelstwa narodowego
• Rada UE musi podawać do publicznej wiadomości wyniki swych głosowań
• w odniesieniu do PE: w PE będzie zasiadać nie więcej niż 700 parlamentarzystów, comiesięczne posiedzenie plenarne w Strasburgu, posiedzenia sesji i komisje mają odbywać się w Bntkseli, wzmocnienie politycznej kontroli Parlamentu nad Komisją, poprzez zaaprobowanie wymogu jej podwójnej inwestytury, Parlament wybiera Przewodniczącego Komisji poprzez udzielenie mu wotum zaufania, zatwierdza też skład kolegium komisarzy, zastosowanie procedury współdecydowania PE z Radą (PE miał prawo weta w procesie podejmowania decyzji)
• likwidacja trzeciego czytania w procesie procedury współdecydowania
• TS rozstrzyga spoty między państwami członkowskimi, jeśli te dotyczą wymiaru sprawiedliwości, spraw wewn oraz sporów między państwami-czlonkami
• Ustanowiono 25 obszarów poddanych pr ocedurze współdecydowania: polityka wizowa, zatrudnienia, współpraca celna między państwami UE a Komisją, ochr ona zdrowia, dostęp do dokumentów instytucji unijnych, nadużycia finansowe, ochrona dartych osobowych, itd
• polityka zatrudnienia i osiągania wysokiego poziomu zatrudnienia 4
• wprowadzenie możliwości konstruktywnego powstrzymania się od głosu przez państwa nie chcące uczestniczyć w określonych działaniach UE (jednak nie mogło przewyższyć 1/3 głosów w ażonych w Radzie) (brak jest wtedy blokady podejmowania decyzji)
• utrzymano procedurę jednomyślnego glosowania
TRAKTAT Z NICEI (26 lutego 2001 r. , wwż: 1 lutego 2003r. ) - podpisany przez ministrów'
spraw zagranicznych państw członkowskich; główne postanowienia Komisja Europejska: